مهم ترین تجهیزات اعلام حریق؟

آتش سوزی یکی از حوادث ناخوشایند و ناگواری است که می تواند به دلایل مختلف رخ دهد. با وجود تجهیزات برقی و انواع و اقسام گوناگونی از مواد اشتعال زا در محیط پیرامون، نمی ‌توان به طور قطع امنیت جانی و مالی انسان ها را در برابر آتش سوزی تضمین داد. آتش سوزی می تواند با یک جرقه کوچک و عدم رعایت اصول ایمنی رخ داده و خسارات جبران ناپذیری را به بار آورد. خوشبختانه این روزها با وجود تجهیزات اعلام حریق تا حد زیادی گزارشات مبنی بر خسارات وارد شده از آتش سوزی کاهش یافته اند. حال می خواهیم با مهم ترین تجهیزات اعلام حریق و کاربردهای هرکدام آشنا شویم.

تجهیزات اعلام حریق

تجهیزات اعلام حریق انواع و اقسام گوناگونی دارند و مکانیزم عمل هر یک از آن ها متفاوت است. اما هدف از ساخت این تجهیزات به جهت آشکار سازی علائم آتش و اعلام هشدار به ساکنین مکان آتش گرفته است. این تجهیزات با طراحی خاصی که دارند می توانند نشانه های آتش سوزی در محل را به سرعت شناسایی کرده و با آژیر کشیدن افراد را از خطر آگاه سازند.

این موضوع تاثیر بسزایی در افزایش امنیت جان و مال انسان ها دارد. در واقع تجهیزات اعلام حریق تحول بزرگی در صنعت آتش نشانی ایجاد کرده ‌اند. با وجود این تجهیزات شما می ‌توانید از گسترش و شعله ورتر شدن آتش جلوگیری کنید. این تجهیزات به گروه ها و دسته های مختلفی تقسیم می شوند. از مهم ترین تجهیزات اعلام حریق عبارتند از:

• سیستم مرکزی یا کنترل پنل اعلام حریق
• دتکتورهای اعلام حریق که عبارتند از: دتکتورهای حرارتی، دودی، گازی و…
• آژیرهای اعلام حریق
• شستی ها و…

هر یک از این تجهیزات از مکانیزم عمل متفاوتی برخوردار بوده و در زمان بروز آتش با انجام یک سری وظایف خاص ساکنین را از وجود علائم آتش در محل مطلع می کنند. در بخش های آتی با هر کدام از این تجهیزات و عملکرد آن ها آشنا خواهیم شد.

سیستم های اعلام حریق

سیستم های اعلام حریق در واقع به مجموعه ای از انواع لوازم و تجهیزات آتش نشانی اشاره دارند که همگی در راستای آشکارسازی علائم آتش عمل می کنند. اگر بخواهیم این تجهیزات را دسته بندی کنیم می توانیم آن ها را به دو گروه اصلی تقسیم کنیم که عبارتند از:

• سیستم های اعلام حریق دستی
• سیستم های اعلام حریق اتوماتیک

سیستم های اعلام حریق دستی برای آشکار سازی آتش نمی توانند به صورت خودکار عمل کنند و نیاز به حضور انسان ها دارند. در واقع این انسان ها هستند که به عنوان اپراتور عمل کرده و با فشار دست بر روی شستی سیستم، خطر آتش سوزی را به دیگر ساکنین اعلام می کنند. اما سیستم های اعلام حریق اتوماتیک همانطور که از نامشان پیداست می توانند بدون دخالت انسان و به صورت کاملا اتوماتیک در زمان آتش سوزی فعال شده و با آژیر کشیدن افراد را از خطر آگاه سازند. این سیستم ها از نظر نحوه عملکرد به سه گروه تقسیم می شوند که عبارتند از:

• سیستم های اعلام حریق متعارف
• سیستم های اعلام حریق آدرس پذیر
• سیستم های اعلام حریق بیسیم

عملکرد سیستم های اعلام حریق متعارف

به سیستم های اعلام حریق متعارف سیستم کانونشنال نیز گفته می شود. در این سیستم ها لازم است ساختمان مورد نظر به چند منطقه یا زون تقسیم شود. هر کدام از این مناطق به صورت جداگانه نام گذاری می شوند. عملکرد سیستم و تجهیزات اعلام حریق متعارف به این صورت است که به کمک تجهیزاتی همچون دتکتورها، آژیرها، فلاشر ها و… منطقه یا زونی که درگیر آتش شده را شناسایی کرده و از این طریق خطر را اعلام می کند. معمولاً بیشترین کاربرد سیستم های اعلام حریق متعارف در ساختمان های کوچک است. اگر به دنبال خرید کنترل پنل مقرون به صرفه و اقتصادی هستید بهتر است به سراغ این نوع سیستم بروید.

عملکرد سیستم های اعلام حریق آدرس پذیر

سیستم اعلام حریق آدرس پذیر به دلیل دقت عمل بالایی که دارد به سیستم اعلام حریق هوشمند نیز شناخته می شود. در این سیستم ها آدرس دقیق محل آتش سوزی به کنترل پنل مرکزی داده می شود تا افراد بتوانند بدون فوت وقت به محل مورد نظر اعزام شده و عملیات اطفاء حریق را انجام دهند. معمولا این سیستم ها به دلیل دقت عمل بالایی که دارند بیشتر برای ساختمان ها و مراکز بزرگ و پر تردد که تشخیص منطقه آتش سوزی در آن ها کار سخت و زمان ‌بری است به کار می روند. از بهترین برندهای این سیستم می توان به اعلام حریق آدرس پذیر زیتکس اشاره کرد.

عملکرد سیستم اعلام حریق بی سیم

در این دستگاه ها برخلاف دو مدل قبلی از هیچ گونه سیم کشی میان تجهیزات اعلام حریق و پنل مرکزی استفاده نشده است. سیستم به طور هوشمند و توسط سیگنال هایی که از ردیاب ها به آن می رسد خطر را شناسایی کرده و عملیات هشدار را آغاز می کند. معمولاً در مکان هایی که  قابلیت سیم کشی ندارند و یا دسترسی به تمامی بخش های آن ها امکان پذیر نیست از سیستم اعلام حریق بی سیم استفاده می شود.

انواع دتکتور اعلام حریق

دتکتورهای اعلام حریق از مدرن ‌ترین و پیشرفته ترین تجهیزات اعلام حریق هستند که امروزه انواع آن ها را در ساختمان های نوساز می توانیم ببینیم. وظیفه اصلی دتکتور شناسایی کوچک ترین عامل نشان دهنده آتش در محیط است. در واقع تا زمانی که از دتکتورها استفاده نشود سیستم های اعلام حریق نمی توانند وظایف خود را به درستی انجام دهند.

دتکتورها به وسیله مدارهایی به سیستم اعلام حریق متصل بوده و از طریق همین مدارها خطر آتش سوزی را به کنترل پنل مرکزی اعلام می کنند. بنابراین حضور دتکتورها از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. این تجهیزات با توجه به نوع ساخت و سنسورهای به کار رفته در آن ها به عوامل متفاوتی حساسیت نشان می دهند. از انواع دتکتور می توان به دتکتورهای حرارتی، دتکتور دودی، دتکتور گازی، دتکتور شعله ای و دتکتورهای ترکیبی اشاره کرد.

علاوه بر این موارد، تجهیزاتی همچون شستی ها، آژیرها و فلاشرها نیز جزء مهم ترین تجهیزات اعلام حریق به شمار می ‌روند. با فشردن شستی می توان خطر بروز آتش در محل را به کلیه ساکنین هشدار داد. آژیرها نیز از طریق ایجاد صوت و نور می توانند افراد را از خطر آتش سوزی آگاه سازند.