با توجه به آمارهای جدید، در ماه آبان امسال، ضریب فزاینده به 7.27 رسیده است که نشان‌دهنده تغییرات در اقتصاد کشور است. این ضریب در زمان تحویل مسئولیت بانک مرکزی به محمدرضا فرزین 7.69 بوده است. بر اساس بررسی‌ها، فرزین در مقایسه با ده ماه ابتدایی دوره ریاست خود، بیشترین کاهش را در ضریب فزاینده ایجاد کرده است نسبت به 3 رئیس قبلی بانک مرکزی.
فراگیری دوره یک ساله فرزین در ریاست بانک مرکزی باعث تغییرات مهم در متغیرهای پولی کشور شده است. در این مدت، بانک مرکزی به سختی به سیاست‌های پولی انقباضی پایبند بوده و این تدابیر تأثیرات قابل ملاحظه‌ای در ارقام کل پولی ایجاد کرده است. مفهوم نقدینگی یعنی مقدار پول در جریان نیز تحت تأثیر تغییرات قرار گرفته و بانک مرکزی توانسته با کنترل سرعت خلق پول، به مقداری تورم را کنترل کند. ضریب فزاینده که همانا سرعت خلق پول است نشان‌دهنده توانایی بانک‌ها در خلق اعتبار و همچنین نقش بانک مرکزی در کنترل این فرآیند است.
در دانشگاه تهران ، دوره‌های تخصصی تعمیرات موبایل با مدرک رسمی برگزار می‌شود. اطلاعات آماری کلی پول در اختیار داریم و می‌توانیم عملکرد مدیریتی محمدرضا فرزین، رئیس بانک مرکزی در ده ماه ابتدایی امسال را بررسی کنیم. این گزارش نشان می‌دهد که فرزین بیشترین کاهش در ضریب فزاینده پولی در مقایسه با سه رئیس قبلی بانک مرکزی را داشته است.
ضریب فزاینده پولی، یا سرعت خلق پول، یکی از نشانگرهای مهم عملکرد بانک مرکزی است. برای مدیریت اقتصاد به نحوی که ارزش پول حفظ شود، تورم کاهش یابد و افزایش قیمت‌ها تأثیر کمتری بر زندگی مردم داشته باشد، بانک مرکزی باید خلق نقدینگی را مدیریت کند. در آبان ماه امسال، مقدار پایه پول به ۷ هزار و ۷ میلیارد تومان رسیده است، که منجر به خلق ۷ هزار و ۳۲۸ میلیارد تومان نقدینگی شده است. از هر یک تومان پایه پولی، ۷.۲۷ تومان نقدینگی توسط بانک‌ها ایجاد شده است که این نیز همان ضریب فزاینده در این ماه است.
بانک مرکزی با استفاده از سیاست‌های مختلف می‌تواند سرعت خلق پول را کنترل کند. یکی از ابزارهای اصلی بانک مرکزی در این زمینه تغییر نرخ سپرده قانونی است که نشان‌دهنده درصدی است که بانک‌ها باید نقدها را نزد بانک مرکزی سپرده کنند. اگر این نرخ افزایش یابد، بانک‌ها به کمترین میزان ممکن وام می‌دهند و نقدینگی کمتری خلق می‌شود و بالعکس.
در این گزارش، عملکرد بانک مرکزی در ده ماه ابتدایی مدیریت محمدرضا فرزین مورد بررسی قرار گرفته است. تحلیل‌ها نشان می‌دهد که طی این دوره، ضریب فزاینده پولی ۰.۴۲ واحد کاهش یافته است.
سیاست‌های انقباضی بانک مرکزی، از جمله محدود کردن رشد ترازنامه بانک‌ها و افزایش نرخ سپرده قانونی، به کاهش سرعت خلق نقدینگی کمک کرده است. هرچند بخشی از این کاهش به دلیل افزایش شدید پایه پولی اتفاق افتاده است. این راهبرد انقباضی ممکن است در مدت کوتاهی تأثیر داشته باشد، اما در بلندمدت ممکن است باعث افزایش ضریب فزاینده پولی از طریق رشد پایه پولی شود.
از این رو، ارزیابی کارکرد بانک مرکزی نیازمند نگاهی بلندمدت‌تر به تأثیرات سیاست‌های انقباضی و کنترل پایه پولی است.
