تحلیلها نشان میدهد که در پایان سال، اعتباردهی قاعدهمند بانک مرکزی افزایش یافته است. در آخرین روزهای بهمن، حجم اعتباردهی قاعدهمند به حدود 50 درصد از کل تزریق هفتگی در بازار رسیده است.
در سال 1402، سیاست پولی بانک مرکزی به دو ابزار اصلی یعنی بازار باز و اعتبارگیری قاعدهمند اعتماد دارد. تحلیلها نشان میدهد که در هفتههای اخیر، اجرای سیاست پولی گستردهتر شده است، به خصوص در مقایسه با ماههای قبل. دلیل این تغییرات را کارشناسان به تشدید نقدینگی در پایان سال مینگرانی میکنند.
تحلیلها نشان میدهد که در هفتهی گذشته، مجموعاً بیش از 171 همت ارزش سفارشهای ارسال شده توسط بانکها به بانک مرکزی برای شرکت در عملیات بازار باز بوده است. این در حالی است که بانک مرکزی در هفتههای گذشته تنها حدود 145 همت از کل تقاضای هفتگی را در بازار باز تزریق کرده است. بررسیها نشان میدهد که حجم تزریق اعتبار در بازار باز در حال حاضر به نوعی رکورد در سال جاری را شکل داده است، زیرا تنها در هفتههای ابتدایی خرداد ماه حجم تزریق در بازار باز بیش از این مقدار بوده است.
براساس آمارها، بانک مرکزی در ابتدای سال معمولاً حدود 80 تا 100 همت اعتبار را به صورت هفتگی در بازار باز تزریق میکرده است. در فصل دوم سال، حجم تزریق اعتبار در بازار باز میان 110 تا 150 همت متغیر بوده است. در انتهای تابستان، حجم عملیات بازار باز به حدود 90 همت برای چند هفته کاهش یافت و در ابتدای پاییز مجدداً افزایش یافته، به 145 همت رسیده است.
رکورد اعتباردهی قاعدهمند بعد از نیمه اردیبهشت ۱۴۰۲
بر اساس آمارها، میزان اعتبارگیری قاعدهمند در شبکه بین بانکی در مقایسه با ماههای گذشته بسیار زیاد افزایش یافته است. بانک مرکزی برای کنترل نرخ بهره بین بانکی، که یک هدف مهم در اقتصاد است، اقدام به تعریف یک کریدور یا کانال حرکتی کرده که به آن کریدور نیز گفته میشود. بر این اساس، بانک مرکزی تعهد داده است که در صورت درخواست اعتبار توسط بانکها با نرخ بهره سقف کریدور، هر میزان تقاضا برای اعتبارگیری قاعدهمند را پاسخ خواهد داد.
با توجه به آمارهای منتشر شده توسط بانک مرکزی، در هفتهای که به پایان رسیده در تاریخ 30 بهمن ۱۴۰۲، نزدیک به ۷۰ همت منابع نقد با نرخ بهره ۲۴ درصد به شبکه بانکی اعتباردهی قاعدهمند شده است. بررسی حجم اعتباردهی قاعدهمند بانک مرکزی نشان میدهد که به جز ۳ هفته در ماههای ابتدایی سال جاری، حجم اعتبار استقراض شده در هفته گذشته یک نوع رکورد در سال جاری محسوب شده و شدت آن در طول یک ماه اخیر رو به افزایش بوده است.
بعضی از کارشناسان عنوان میکنند که یکی از دلایل افزایش شدت تزریق بانک مرکزی در بازار و اعتباردهی قاعدهمند، وجود تنگنای شدید منابع نقد در شبکه بانکی است که این امر باعث میشود بانک مرکزی به دنبال رفع این مشکلات باشد.