یکی از اهداف اصلی بانک مرکزی، که در سیاست تثبیت اقتصادی پیگیری می‌شود، مقابله با نوسانات ناگهانی و شدید بازار ارز است. بررسی تحولات اخیر این بازار نشان می‌دهد که تدابیر اتخاذ شده توسط بازارساز، با موفقیت منجر به دستیابی به این اهداف شده است.
در دهه‌های اخیر، اقتصاد ایران در شرایطی از تحریم‌های ظالمانه آمریکا و دیگر کشورهای غربی قرار گرفته و درگیر یک جنگ تمام عیار اقتصادی شده است. تجربه این جنگ اقتصادی نشان داده است که نوسانات ارزی ناشی از تحریم‌ها و بحران‌های سیاسی، می‌توانند اثرات مخربی بر اقتصاد کشور داشته باشند. بر این اساس، بانک مرکزی در یکسال اخیر، بسته سیاستی را تحت عنوان “سیاست تثبیت اقتصادی” اجرایی کرده و به منظور مقابله با نوسانات ناگهانی و شدید بازار ارز، تدابیر احتاطی را به کار گرفته است.
در حین تحریم‌های آمریکا و کشورهای غربی، بانک مرکزی با اجرای سیاست تثبیت اقتصادی توانسته است با نوسانات ناگهانی و شدید بازار ارز مقابله کند. این سیاست تحت عنوان “سیاست تثبیت اقتصادی”، در مدت 8 ماه اجرا شده و با کنترل مناسب بازار غیررسمی ارز، به تثبیت نرخ ارز کمک کرده است.
در طول این دوره، با وجود بحران‌های سیاسی، بانک مرکزی با سیاستی فعال و موثر، جلوی شوک‌های احتمالی ارزی و تورمی را گرفته و بازار ارز را در کانال 50 هزار تومانی نگه داشته است. بر اساس اطلاعات، تأثیرات این بحران‌ها تنها مختص دوره‌های کوتاه مدت بوده و با سرعت بهبودی، نرخ دلار به روند تثبیت بازگشته است.
حضور فعال بانک مرکزی در بازار ارز و اجرای سیاست تثبیت اقتصادی در ماه‌های اخیر تأثیرات بسیار مثبتی داشته است. این سیاست با کنترل و مدیریت انتظارات هیجانی بازار ارز، موجب کاهش نوسانات آن شده و تأثیرات منفی آن را در دوره‌های کوتاه مدت به حداقل رسانده است.
پس از حمله طوفان‌الاقصی و منتشر شدن اخبار منفی، انتظارات بازار در مورد افزایش نرخ ارز به شدت افزایش یافت. اما با حضور فعالانه بازارساز و تدابیر بانک مرکزی، این انتظارات به خوبی کنترل شدند و نرخ ارز در مدت کوتاهی به روند تعادلی خود بازگشت.
قبل از حمله طوفان‌الاقصی در تاریخ 13 مهر 1402، نرخ دلار در بازار ارز 49 هزار و 900 تومان بود. پس از این حمله، به دلیل افزایش انتظارات هیجانی، نرخ ارز به بالای 52 هزار تومان رسید. اما در مدت کوتاهی پس از این اتفاق، دوباره به کانال 50 هزار تومانی بازگشت.
در حادثه تروریستی در کرمان نیز، نرخ ارز که در محدوده 50 هزار تومانی تثبیت شده بود، پس از این اتفاق به سرعت به میانه کانال 51 هزار تومانی افزایش یافت و پس از چند روز دوباره به کانال 50 هزار تومانی بازگشت.
حمله آمریکا و انگلیس به یمن و تنش‌زایی در منطقه خاورمیانه نیز تأثیرات نوسانی را بر نرخ دلار در بازار ارز ایران داشت. این نوسانات پس از مدتی با تخلیه هیجانات انتظارات به سرعت مهار شد.
در پی تحولات جدید در منطقه خاورمیانه، با حملات نژادپرستانه به مقر تروریست‌ها در پاکستان، عراق و سوریه، تنش‌ها بین ایران و پاکستان افزایش یافته و رژیم صهیونیستی نیز به سوریه حمله کرده و افراد مهم ایرانی در این حوزه کشته شدند. این تحولات تنش‌های منطقه‌ای را افزایش داده است.
تاثیرات این اتفاقات بر بازار ارز ایران قابل توجه است. با اجرای سیاست تثبیت اقتصادی توسط بانک مرکزی، بازار ارز تنها با نوسان کمتر از 5 درصد و حدود 3 هزار تومانی روبرو شده است. این نوسانات اغلب ناشی از جو هیجانی بازار در روزهای اخیر بوده‌اند.
بانک مرکزی با مدیریت مناسب بازار ارز، توانسته است بدون افت ارزپاشی، فضای مطمئن و قابل پیش‌بینی را برای فعالان اقتصادی کشور ایجاد کند.
بانک مرکزی به دلیل اجرای سیاست تثبیت اقتصادی، بدون ارزپاشی بر اساس اطلاعات موثق، بازار ارز را کنترل کرده و تأثیرات اخبار منفی بر نرخ ارز را به حداقل رسانده است. مقامات بانک مرکزی نیز تأکید کرده‌اند که ذخایر ارزی آن مطمئن و قابل اعتماد هستند. با توجه به عرضه و تقاضا در بازار ارز که به عنوان مرجع رسمی در ایران شناخته می‌شود، پیش‌بینی می‌شود که نرخ دلار به زودی به سطوح قبلی بازگردد.
