اتریوم یک شبکه بلاکچین غیرمتمرکز است که از توکن اتر پشتیبانی میکند و به کاربران امکان میدهد تا تراکنش انجام دهند و با خرید اتریوم (خرید ETH) در قیمت پایین و فروش ETH (فروش اتریوم) در قیمت بالاتر کسب سود کنند.
بسیاری از افراد اتریوم را گام بعدی اینترنت میدانند. اگر پلتفرمهای متمرکزی مانند اپاستور یا گوگلپلی، غولهای وب ۲.۰ هستند، اتریوم شبکهای غیرمتمرکز و متکیبهکاربر را ارئه میکند که از آن بهعنوان وب ۳.۰ یاد میشود. به عنوان مثال، این “نسل بعدی وب” از برنامههای غیرمتمرکز (DApps)، امور مالی غیرمتمرکز (DeFi) و صرافیهای غیرمتمرکز (DEXs) پشتیبانی میکند.
برای تراکنشهای اتریوم، هزینه گس (Gas Fee) مورد نیاز است. تصور کنید به یک صرافی، مثلاً والکس، مراجعه میکنید و در صفحه خرید ETH که خرید اتریوم در آنجا میشود مراجعه میکنید. با دیدن قیمت ETH یا همان قیمت اتریوم تصمیم به خرید اتریوم میگیرید و معامله خرید ETH را انجام میدهید. پس از اینکه اتریومهای جدید به داراییهای شما اضافه شد، آن را برداشت میکنید و روز بعد تصمیم میگیرید آن را به کیف پول برادرتان واریز کنید. هر بار که اتریوم از یک آدرس به آدرس دیگری منتقل میشود، هزینهای بابت کارمزد وجود دارد که به آن هزینه گس گفته میشود.
بنابراین، کارمزد تراکنشها در شبکه گس نام دارد که با اتر پرداخت میشود. میزان اتری که برای انجام معامله پرداخت میشود، گس لیمیت و هزینهای که برای گس لیمیت پرداخت میشود را گس پرایس میگویند.
تاریخچه اتریوم
اتریوم همیشه دومین پروژه بزرگ بلاکچین در جهان نبوده است. ویتالیک بوترین (Vitalik Buterin) در واقع این پروژه را برای پاسخگویی به کاستیهای بیت کوین ایجاد کرده بود. او وایت پیپر اتریوم را در سال ۲۰۱۴ منتشر کرد و در آن جزئیات قراردادهای هوشمند که امکان توسعه برنامههای غیرمتمرکز را فراهم میکرد، آورده شده بودند. در حالی که توسعه برنامههای نامتمرکز قبلاً نیز در فضای بلاکچین وجود داشت اما پلتفرمها قابل همکاری نبودند. بوترین قصد داشت اتریوم را متحد کند. از نظر او، یکسانسازی روش اجرا و تعامل برنامههای نامتمرکز تنها راه برای حفظ روند پذیرش بود.
بنابراین، اتریوم ۱.۰ متولد شد. آن را مانند اپاستور یا گوگل پلی در نظر بگیرید؛ فضایی برای دهها هزار برنامه مختلف که همگی از قوانینی یکسان پیروی میکنند. آن مجموعه قوانین در شبکه کدنویسی میشود و به طور مستقل توسط توسعهدهندگانی که میتوانند قوانین خود را نیز در برنامههایی که مینویسند اعمال کنند، به اجرا در میآید. تفاوت آن با اپاستور و گوگل پلی در این است که آنها به یک مرجع مرکزی وابسته هستند، اما بلاکچین وابسته به هیچ مرکزی نیست. بلکه قدرت در دست مجموعهای از افراد است که به عنوان یک جامعه عمل میکنند.
البته که ساخت چنین شبکهای ارزان نخواهد بود. بنابراین، بوترین و همکارانش گاوین وود (Gavin Wood)، جفری ویلک (Jeffrey Wilcke)، چارلز هاسکینسون (Charles Hoskinson)، میهای آلیسی (Mihai Alisie)، آنتونی دی ایوریو (Anthony Di Iorio) و امیر چتریت (Amir Chetrit)، پیش فروش نمادینی را برای جمع آوری ۱۸۴۳۹۰۸۶ دلار در اتر برگزار کردند و نیازهای مالی اتریوم را از این طریق تامین کردند.
این گروه همچنین بنیاد اتریوم را در سوئیس، با ماموریت حفظ و توسعه شبکه تاسیس کرد. بلافاصله پس از آن، بوترین اعلام کرد که این بنیاد به صورت غیرانتفاعی اداره خواهد شد. این موضوع باعث شد که برخی از بنیانگذاران بنیاد را ترک کنند.
با گذشت زمان، توسعهدهندگان با ایدههای خود برای ساخت برنامههای غیرمتمرکز به اتریوم آمدند. در سال ۲۰۱۶، این کاربران The DAO را تأسیس کردند؛ یک گروه دموکراتیک که در مورد تغییرات و پیشنهادات شبکه رایگیری میکرد. این سازمان با یک قرارداد هوشمند حمایت میشد و نیاز به یک مدیرعامل برای اداره امور را از بین میبرد. تصمیمگیری و اجرای تغییرات به جای تایید مدیرعامل، به تاییدیهای جمعی نیاز داشت که از طریق رایگیری حاصل میشد.
با این حال، زمانی که یک هکر ناشناس، دهها میلیون دلار از داراییهای The DAO را به دلیل سوء استفاده امنیتی سرقت کرد، تمام رشتهها پنبه شدند. برای معکوس کردن این سرقت، DAO به “هارد فورک” اتریوم رای داد، از شبکه قدیمی جدا شد و به یک پروتکل جدید ارتقا یافت؛ اساساً تحت یک بروزرسانی نرمافزاری بزرگ قرار گرفت. این فورک جدید نام اتریوم را برای خود برگزید و شبکه اصلی که اکثریت میخواستند حذف شود اما عدهای هم به حفظ آن اصرار داشتند، در نهایت باقیماند و با نام اتریوم کلاسیک به زندگی خود ادامه میدهد. اگر قصد خرید ETH را دارید، همواره باید دقت کنید که به صفحه خرید اتریوم بروید، نه صفحه خرید اتریوم کلاسیک. گاهی افراد تازهکار با دیدن قیمت اتریوم کلاسیک به اشتباه میافتند. این دسته از افراد همیشه باید متوجه تفاوت بین اتریوم و اتریوم کلاسیک باشند و قیمت ETH را با قیمت ETC اشتباه نگیرند.
تفاوت اتریوم با بیت کوین
در حالی که بیت کوین رایج ترین ارز دیجیتال است، اتریوم جامعه جاهطلبی دارد که قصد دارد پروژه را گسترش دهد. بیت کوین یک پول دیجیتال است و به خوبی به این هدف عمل میکند، اما محدودیتهایی دارد. زیرا از یک الگوریتم اثبات کار استفاده میکند که در حال گسترش است و برخی را به این فکر وا میدارد که توکنهای BTC شبیه طلا هستند و بیشتر از اینکه پول دیجیتال باشند، ذخیرهکننده ارزش هستند. محدودیت ۲۱ میلیونی در عرضه بیت کوین نیز این عقیده را تقویت میکند.
در سمت مقابل، اتریوم قصد دارد که از زیرساخت اینترنت فعلی که در اختیار ما قرار دارد پیشی بگیرد. این شرکت قصد دارد بسیاری از فرایندهایی را که هنوز به واسطههایی مانند فروشگاه آنلاین، اپلیکیشن، تعامل با صندوقداران و… نیاز دارند، خودکارسازی کند. اتریوم بیشتر به عنوان راهی برای تعامل با شبکه استفاده میشود تا راهی برای انتقال پول؛ اگرچه میتواند این کار را نیز انجام دهد.
توسعهدهندگان میتوانند بر روی اتریوم برنامه نامتمرکز توسعه دهند و یک توکن منحصر به فرد برای هر برنامه ایجاد کنند که توکن ERC-20 نامیده میشود. با اینکه این فرایند هنوز کامل نیست، اما تمام توکنهای مبتنی بر اتریوم از نظر فنی با هم قابل تعامل هستند اما شبکه بیت کوین فقط برای بیت کوین است.
با اینکه قیمت اتریوم (قیمت ETH) از قیمت بیتکوین کمتر است، اما این به معنای ضعیف بودن نیست. با بررسی نمودارهای رشد قیمت متوجه میشویم که در برهههایی از تاریخ، قیمت ETH یا همان قیمت اتریوم، حتی بهتر از قیمت BTC عمل کرده است.