مراحل ترخیص کالا از گمرک (راهنمای کامل)

ترخیص کالا از گمرک به معنای تهیه و ارائه اسناد و مدارکی مانند مجوز استاندارد، بهداشت، وزارت ارشاد، مجوز قرنطینه مرزی و نباتی و.. است و این فرایند ب منظور کنترل بیشتر در گمرکات هر کشور و جلوگیری از ورود کالای قاچاق به کشور صورت می‌گیرد. هر تاجر یا بازرگان با پیروی از شرایط و مراحل ترخیص کالا از گمرک اقدام به آزادسازی اجناس خود از گمرک می‌کند و با ارائه اسناد و مدارک خواسته شده فعالیت تجاری و قانونی خود را به اثبات می‌رساند. از آنجا که مراحل ترخیص کالا می‌تواند پیچیده و دشوار باشد، مشورت با متخصصان زمینه واردات و صادرات کالا و استفاده از راهنمایی‌های آنها برای هر تاجری ضرورری و لازم است. برای اینکه بتوانید در اتمام فرایند ترخیص کالاهای خود موفق باشید و دچار خسارت‌های هنگفت نشوید، با ققنونس ترخیص همراه باشید تا به بررسی دقیق اسناد و مدارک هر مرحله بپردازیم.

ترخیص کالا از گمرک چگونه انجام می‌شود و چه مراحلی دارد؟

به تمام امور اداری و تشریفات گمرکی که به منظور آزادسازی کالا از گمرک صورت می‌گیرند، ترخیص کالا گفته می‌شود. شما به عنوان یک بازرگان و فردی که قصد فعالیت در حیطه واردات و صادرات کالا را دارد، باید بدانید که ترخیص کالا از گمرک یکی از مهم‌ترین فرایندها در زمینه فعالیت‌های تجاری برون مرزی به شمار می‌رود و باتوجه به قوانین و مقررات هر کشور سلسله مراتب و مراحل خاص خودش را دارد. برای اینکه بتوانید مراحل ترخیص کالا را به درستی به اتمام برسانید و از بروز مشکلات احتمال ناشی از بی دقتی جلوگیری کنید، لازم است شناخت کافی از مراحل امور مربوط به ترخیص کالا و شرایط مورد نیاز داشته باشید. بی دقتی و عدم اطلاعات کافی در این زمینه می‌تواند خسارت‌های مالی و اعتباری زیادی را با خود به همراه داشته باشد؛ بنابراین با ما در ادامه مقاله همراه باشید.

همانطور که گفته شد فرایند واردات کالا و ترخیص آن از گمرک یک فعالیت مهم اقتصادی و بازرگانی است که هر تاجر موفقی باید به طور کامل با آن آشنا باشد و از متخصصان این زمینه در طی مراحل ترخیص کالاهای خود کمک بگیرد. مراحل ترخیص کالا بسیار متنوع و گسترده هستند و برای شروع لازم است مدارک مورد نیاز را جمع آوری و مجوزهای لازم را اخذ کنید تا در هر مرحله از ترخیص کالا بتوانید آنها را به سازمان‌های مربوطه ارائه دهید. برای اینکه بتوانید کالای خود را با موفقیت از گمرک ترخیص کنید، مراحل زیر را دنبال کنید.

مراحل ترخیص کالا از گمرک

فرایند ترخیص کالا تعدادی مرحله متفاوت از جمله ثبت و تهیه مدارک واردات و صادرات کالا به صورت فیزیکی یا الکترونیکی، محاسبه سود بازرگانی، مالیات، حقوق و تعرفه گمرکی دارد که بهتر است هر مرحله با اطلاعات کافی و راهنمایی‌های حق العملکاران یا شرکت‌های ترخیص کالا صورت بگیرند. مراحل ترخیص کالا از گمرک عبارت است از:

اظهارنامه خود را در سامانه EPL ثبت کنید

با وارد شدن کالا به گمرک، فرایند ترخیص کالا شروع می‌شود و در اولین مرحله از پروسه ترخیص کالا باید اظهارنامه واردات را به طور کامل در سایت گمرک کشور وارد کنید. هم اکنون اغلب گمرکات کشور مجهز به سامانه EPL هستند؛ بنابراین اولین مرحله از این فرایند مهم به صورت آنلاین انجام می‌شود و نیازی به حضور شما برای انجام امور مربوط به اظهار کالا نمی‌باشد. شما به عنوان وارد کننده کالا باید اطلاعات خواسته شده در اظهارنامه گمرکی را در سایت رسمی اداره گمرک جمهوری اسلامی به آدرس irica.gov.ir ثبت کنید و برای اظهار کالا جهت واردات قطعی لازم است موارد زیر را تهیه و آماده کنید:

• اظهارنامه واردات قطعی
• قبض انبار (برگه‌ای که بعد از تحویل محموله به انبار برای صاحب کالا صادر میشود)
• کپی کارت بازرگانی معتبر
• بارنامه زمینی، هوایی یا دریایی
• گواهی ترخیصیه
• گواهی مبدا
• فاکتور خرید
• نامه برات یا اعلامیه تامین ارز
• پروفرما یا پیش فاکتور
• فهرست عدل بندی

بیمه نامه، مجوز ثبت سفارش، پروانه بهره برداری، مجوزها و گواهی مربوط به کالا نظیر گواهی بهداشت و سلامت برای محصولات غذایی و آرایشی، وکالت نامه رسمی یا کارت حق العملکاری و پروانه صادراتی نیز از دیگر مدارکی هستند که در اولین مرحله از ترخیص کالا برای ثبت اظهارنامه باید با خود همراه داشته باشید. اگر به ورود اطلاعات به صورت اینترنتی در سامانه عادت ندارید، می‌توانید فرم‌های قرار گرفته در سایت را پرینت گرفته و بعد از پر کردن موارد خواسته شده اقدام به وارد کردن اطلاعات در سایت کنید. مبلغی که به عنوان حقوق ورودی در اظهارنامه باید پرداخت شود بسیار مهم و حساس است، بنابراین در محاسبه و پرداخت آن بسیار دقت کنید.

بررسی و تائید اظهارنامه

پس از تکمیل اظهارنامه کالای خود در سامانه الکترونیکی گمرک، در صورت کامل بودن و عدم نقص اطلاعات وارد شده، نرم افزار یک شماره سریال و یک شماره عطف ارسال خواهد کرد تا برای ادامه مراحل ترخیص کالا با خود همراه داشته باشید و شما می‌توانید از این اطلاعات پرینت بگیرید.

دریافت شماره کوتاژ و تعیین مسیر گمرکی

بعد از ثبت اولیه اطلاعات و تائید آنها در سامانه رسمی اداره گمرک، لازم است کالای خود را اظهار و احراز هویت کنید. دایره احراز هویت گمرک در ابتدا اسناد و مدارک دریافتی را بررسی و کارشناسی خواهد کرد و در صورت تائید آنها، شماره ثبت یا همان شماره کوتاژ را صادر می‌کند. به صورت اختصاصی برای هر اظهارنامه ثبت شده در گمرک، یک شماره تحت عنوان کوتاژ وجود دارد و در واقع به معنای ثبت اظهارات در گمرکات کشور است.

در گمرکات به دلیل کمبود نیرو و به منظور کنترل بیشتر واردات کالا، سه مسیر سبز، زرد و قرمز گمرکی تعیین شده است که هر کدام معنای خاص خود را دارند. تعیین مسیر گمرکی به عوامل متعددی نظیر درصد حقوق ورودی، نوع و کیفیت کالا، اعتبار صاحب کالا و کشور سازنده بستگی دارد و در مواردی حتی ممکن است به صورت تصادفی انتخاب شود.

• مسیر سبز گمرکی: در این مسیر محموله با حداقل کنترل و با کمترین مدارک و اسناد ترخیص می‌شود.
• مسیر زرد گمرکی: ترخیص کالا با کنترل اسنادی و بدون نیاز به کارشناسی فیزیکی صورت می‌گیرد.
• مسیر قرمز گمرکی: در مسیر قرمز کالا، هم اسناد توسط کارشناس مربوطه بررسی می‌شوند و هم به طور کامل ارزیابی فیزیکی صورت می‌گیرد.

کنترل و بررسی کالا

در ادامه مراحل ترخیص کالا پس از  تعیین مسیر گمرکی مناسب محموله شما، کالا برای کنترل و ارزیابی بیشتر باید از یکی از سه مسیر سبز، زرد یا قرمز گمرک عبور کند. قرارگیری محموله شما در مسیر زرد یا قرمز نیازمند کارشناسی اسنادی و یا فیزیکی برای کنترل بیشتر است و بسته کالا توسط کارشناس باز و بررسی می‌شود. اگر کالا با اطلاعات وارد شده مطابقت داشته باشد و این مرحله با موفقیت به پایان برسد، کالا در بخش دایره ارزش، سوابق گمرکی و ارزش اظهاری و سایر روش‌ها بررسی و ارزیابی می‌شود.

دریافت مجوزهای لازم

همانطور که گفته شد ترخیص کالا از گمرک یکی از مهم‌ترین امور در زمینه واردات و صادرات کالا است و در هر مرحله از فرایند آزادسازی کالا نیاز به ارائه اسناد، مدارک و مجوزهای ویژه‌ به سازمان‌های مربوطه دارید.س از دریافت تائیدیه‌های لازم و تعیین مسیر گمرکی شما به عنوان تاجر یا حق العملکار موظف هستید با توجه به نوع محموله خود مجوزهایی مانند استاندارد، قرنطینه مرزی، بهداشت، جهاد، تجهیزات پزشکی، وزارت راه، مالیات، انرژی اتمی و.. را اخذ کنید تا تجارت قانونی خود را به اثبات برسانید.

بررسی تطابق کالا با اطلاعات وارد شده توسط کارشناس

در این مرحله از ترخیص کالا و پس از ارائه اسناد لازم به گمرک، کارشناسی جهت بررسی تعرفه و تطبیق کالا تعیین می‌شود. کارشناس تعیین شده سرویس به بررسی اسناد و مجوزهای مورد نیاز می‌پردازد و با نظارت و تحویل آنها به رئیس سرویس، روند نهایی پرونده و تائید نهایی طی خواهد شد.

پرداخت به صندوق و دریافت سند ترخیص کالا

در این بخش از مراحل ترخیص کالا از گمرک باید مبلغی که توسط گمرک تعیین شده را به صورت فیش نقدی به گمرک پرداخت کنید و سپس فیش واریزی را گرفته تا پروانه سبز گمرکی برای شما صادر شود. پروانه سبز گمرک در واقع سندی از اتمام عملیات ارزیابی است و ثابت می‌کند که صاحب کالا به طور کامل با گمرک تسویه حساب کرده است و می‌تواند اقدامات مربوط به دریافت کالا را انجام دهد.

انبارداری و اجازه بارگیری

پس از ارائه مدارک مورد نیاز ترخیص کالا، دریافت سند ترخیص و تسویه حساب با گمرک لازم است با شرکت حمل و نقل مورد نظر خود تسویه کنید تا قبض انبار را دریافت کنید. با دریافت قبض انبار، گمرک اجازه بارگیری محموله را صادر می‌کنید و هزینه انبارداری از صاحب کالا توسط مسئول مربوطه اخذ خواهد شد. مبلغ انبارداری در گمرکات مختلف، متفاوت است و هزینه تخلیه، بارگیری و بیمه کالا هم باتوجه به نوع، حجم و ارزش کالا تغییر می‌کند.

• قبض انبار: قبض انبار اطلاعاتی مانند نام صاحب کالا، نوع کالا، نام شرکت حمل، وزن کالا، تاریخ ورود به مرز، نوع بسته بندی، تاریخ تخلیه انبار، تعداد بسته‌ها، شماره پیگیری انبار، وسیله حمل، توضیحاتی درباره انبار نگهداری، شرایط تخلیه، محل و مدت زمان نگهداری کالا را شامل می‌شود و یکی از مهم‌ترین اوراقی است که تاجر باید به گمرک ارائه دهد.

تحویل و خروج کالا از گمرک

پس از اتمام مراحل ترخیص کالا از گمرک به طور کامل و با ارائه درست مدارک، محموله شما برای تحویل و بارگیری آماده است و می‌توانید بیجک انبار را از انباردار گمرک دریافت کنید. بیجک انبار پس از تائید و بررسی پروانه سبز گمرکی و مهر خروج، صادر می‌شود و نشان دهنده تحویل کالای مربوطه به صاحب کالا می‌باشد. توصیه می‌کنیم علی رغم آشنایی کامل با فرایند ترخیص کالا از افراد متخصص این زمینه کمک بگیرید و پیش از شروع فعالیت تجاری خود مدارک مورد نیاز را تهیه کنید.

مدت زمان مجاز نگهداری کالا در انبار گمرک

نگهداری کالا در انبار مسئله مهم و قابل توجهی است که حتما باید به مدت زمان آن دقت کنید. طبق قانون مدت زمان مجاز نگهداری محموله شما در انبارهای گمرک از تاریخ تحویل کالا سه ماه است. صاحب کالا یا شرکت‌های حمل و نقل می‌توانند در صورت نیاز و وجود دلیل موجه به صورت کتبی تقاضای افزایش زمان حداکثر تا دو ماه دیگر را داشته باشند. برای افزایش مدت زمان نگهداری کالا در انبار گمرک علاوه بر تقاضای کتبی و دلیل موجه باید مبلغی را تحت عنوان هزینه انبارداری پرداخت کنید تا گمرک با درخواست شما موافقت کند.

سامانه ترخیص کالا (EPL)

همانطور که اشاره کردیم، سایت رسمی گمرک برای ثبت اظهارنامه سایت ای پی ال است. از آنجا که در اولین مرحله از ترخیص کالا نیاز به مراجعه به این سامانه را دارید، توضیحی مختصر درباره سایت EPL را تهیه کرده‌ایم تا به طور کامل با آن آشنا شوید. ای پی ال یک سامانه برای ترخیص کالا می‌باشد که هر فردی تحت عنوان ارباب رجوع می‌تواند برای ترخیص کالای خود از گمرک در این سایت اقدام کند. برای اینکه بتوانید از این سایت استفاده کنید، در ابتدا لازم است به واحد ای تی گمرک مراجعه و درخواست رمز ورود کنید تا بتوانید به راحتی امور مربوط به وارد کردن اطلاعات را در این سامانه انجام دهید.

سخن پایانی

به طور کلی فرایند ترخیص کالا از گمرک سلسله مراتب و مراحل متعددی دارد که در صورت عدم آشنایی تاجر یا بازرگان می‌تواند بسیار پیچیده به نظر برسد. انجام درست امور مربوط به آزادسازی کالا و اتمام مراحل ترخیص کالا از گمرک بخش مهمی از فعالیت تجاری و بازرگانی تاجری است که قصد فعالیت در زمینه واردات و صادرات کالا را دارد؛ بنابراین کسب اطلاعات لازم و آشنایی با شرایط، مدارک، مراحل و هزینه‌های ترخیص کالا نقش بسزایی در تسریع فرایند و جلوگیری از بروز خسارت‌های هنگفت خواهد داشت.

افراد متخصص و باتجربه بسیاری در زمینه واردات و صادرات کالا فعالیت می‌کنند که به عنوان حق العملکار یا ترخیص کار گمرک شناخته می‌شوند و در تمام مراحل ترخیص کالا کنار شما خواهند بود و تمام امور و اقدامات لازم را انجام خواهند داد. علاوه بر این شما می‌توانید برای دریافت راهنمایی‌های بیشتر در این زمینه به سایت FNXCUSTOMS.COM مراجعه و برگه خدمات ما در ترخیص کالا از گمرک امام  ققنوس ترخیص را جهت کسب اطلاعات بیشتر مشاهده کنید.