بررسی‌ها نشان می‌دهد که رشد سپرده‌های بلندمدت بانکی (شبه پول) در سال‌های اخیر افزایشی بوده است:
نرخ رشد نقطه‌ای شبه پول در فروردین ۱۴۰۱ به نزدیک ۳۷ درصد رسید. به عبارت دیگر، حجم سپرده‌های بلندمدت بانکی در فروردین ۱۴۰۱ نسبت به ماه مشابه در سال ۱۴۰۰، ۳۶.۸ درصد افزایش یافته است.
در دو سال اخیر، نرخ رشد نقطه‌ای شبه پول کاهش یافته و از حدود ۳۷ درصد در فروردین ۱۴۰۱ به حدود ۲۷ درصد در فروردین امسال رسیده است.
با این حال، از شهریور سال گذشته، بار دیگر شاهد روند صعودی نرخ رشد نقطه‌ای شبه پول هستیم.
نقدینگی که مهم‌ترین متغیر تورم‌ساز محسوب می‌شود، از دو جزء پول (اسکناس، مسکوکات و سپرده‌های جاری) و شبه پول (سپرده‌های بلندمدت بانکی) تشکیل شده است. در حال حاضر، سهم پول از کل نقدینگی حدود یک چهارم و سهم شبه پول حدود سه چهارم است.
روند شبه پول در سال 1401 و 1402
در فروردین ماه 1401، نرخ رشد نقطه‌ای شبه پول در کانال 30 درصد قرار داشت. اما از نیمه دوم همان سال، این نرخ رشد به کانال 20 درصد وارد شد و روند کاهشی آن تا ابتدای سال 1402 ادامه یافت. به طوری که در اردیبهشت 1402، کمترین نرخ رشد شبه پول یعنی 21.7 درصد ثبت شد.
پس از این کاهش، نرخ رشد شبه پول تا شهریور ماه ثابت باقی ماند، اما با پایان تابستان، روند صعودی آن آغاز شد. به گونه‌ای که نرخ رشد نقطه‌ای از حدود 21 درصد در ابتدای سال به بالاتر از 28 درصد در ماه‌های پایانی سال رسید.
این روند صعودی همچنان ادامه داشت و نرخ رشد شبه پول از حدود 26 درصد در دی ماه به 28.4 درصد در بهمن ماه افزایش یافت.
از نیمه دوم سال 1402 تا به امروز، نرخ رشد شبه پول به طور کلی صعودی بوده است. این افزایش می‌تواند ناشی از افزایش نرخ اسمی توسط بانک مرکزی باشد. با این تصمیم، بانک‌های تجاری به سمت قرارداد سپرده‌های بلندمدت‌تر رفتند تا بتوانند پول اشخاص را بیشتر نزد خود نگه دارند و هزینه نگهداری پول را کاهش دهند.
