فهرست محتوا
روتاری جوینت یا کوپلرهای گردان، به‌عنوان جزو مهمی از سیستم‌های مکانیکی، الکتریکی و هیدرولیکی در انتقال سیالات (مایع و گازها) بین دو قسمت چرخان و ثابت دستگاه‌ها کاربرد دارند. با استفاده از این قطعات، سیالات به‌صورت مداوم و بدون نیاز به توقف چرخش کل سیستم از قسمت‌های ثابت به قسمت‌های چرخان و بالعکس منتقل می‌شوند.
طراحی صحیح و بهینه این اجزا با توجه به نیازهای سیستم، محیط‌های صنعتی، فشار، سرعت چرخش و نوع ماده سیال در آن، صورت می‌گیرد. توانایی انتقال سیالات به صورت پایدار و بدون هرگونه اختلال، از جمله مزایای مهم مفصل‌های گردان محسوب می‌شود.
به کمک انواع این قطعات، ارتباطات بهتری در سیستم‌های چرخان ایجاد شده و عملکرد بهینه‌تری برای ماشین‌آلات و تجهیزات صنعتی فراهم می‌شود. به عبارت دیگر، شیرهای هرزگرد نقش حیاتی در انتقال سیالات در سیستم‌های مختلف ایفا می‌کنند. به نحوی که از آن‌ها در ماشین‌آلات صنعتی، ربات‌ها، خودروها، توربین‌های بادی و … استفاده می‌شود. در ادامه در ارتباط با کوپلرهای گردان بیشتر می‌دانیم.
روتاری جوینت چیست؟
روتاری جوینت (Rotary Joint) یک قطعه مکانیکی است که برای انتقال سیالات بین دو قسمت چرخشی از یک سیستم استفاده می‌شود. طراحی این قطعه به شکلی است که اجازه می‌دهد تا سیالات از یک بخش ثابت به یک بخش چرخان، بدون نیاز به توقف سیستم منتقل شوند. کاربردهای این قطعات بسیار گسترده است و در صنایع مختلفی مورد استفاده قرار می‌گیرد. ذکر این نکته حائز اهمیت است که با توجه به نیاز و مشخصات سیستم‌های مختلف، کوپلرها در جنس و اندازه‌های متفاوتی تولید می‌شوند. همچنین، مهندسی و طراحی این اجزا از اهمیت بسیاری برخوردار است تا از عملکرد صحیح و پایداری در طول زمان، اطمینان حاصل شود؛ بنابراین لازم است که قطعه را از بهترین تولیدکنندگان و فروشندگان صنعتی خریداری کنید.
انواع روتاری جوینت
مفصل یا کولرهای گردان با توجه به کاربردها و نیازهای متفاوت صنایع به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند. در ادامه انواع این قطعات مهم صنعتی معرفی شده است. آشنایی با آن‌ها به شما کمک می‌کند که مناسب‌ترین و کاربردی‌ترین گزینه را با توجه به نیازهای خود، انتخاب کنید. برخی از انواع کوپلرها عبارت‌اند از:
-
روتاری جوینت برنجی : این نوع از آلیاژ مخصوص استفاده از سیال آب ، روغن و هوا می باشد که توانایی گردش تا 3500 دور بر دقیقه را دارد.
-
روتاری‌های PVC: همانطور که از اسم این کوپلرها مشخص است، برای اتصال لوله‌های PVC (پلی وینیل کلرید) استفاده می‌شوند. از آن‌ها بیشتر در سیستم‌های آبیاری، فاضلاب و تهویه مطبوع استفاده می‌شود.
-
مفصل‌های گردان گالوانیزه: این جوینت‌ها از لوله‌های فولادی گالوانیزه ساخته شده‌اند. مقاومت بالای آن‌ها در برابر خوردگی و زنگ‌زدگی باعث کاربرد گسترده آن‌ها در سیستم‌های آب و فاضلاب شده است.
-
روتاری‌های لب به لب: در این نوع کوپلرها، یک لوله با قطر کوچک‌تر، داخل یک لوله با قطر بزرگ‌تر قرار می‌گیرد و با استفاده از چسب یا سیلیکون محکم می‌شود. از این نوع جوینت‌ها، در سیستم‌های لوله‌کشی آب و فاضلاب استفاده می‌شود.
-
شیرهای هرزگرد لبه به لبه: یکی دیگر از انواع مفصل‌های گردان، نمونه‌های لبه به لبه هستند که همانطور که از نام آن‌ها مشخص است، لوله‌ها به صورت مستقیم به یکدیگر متصل می‌شوند.
کاربردهای کوپلرهای گردان
از آنجایی که روتاری جوینت نسبت به دستگاه‌های مشابهی که برای همین کاربرد تولید شده‌اند، فضای کم‌تری اشغال می‌کند و تنوع بیشتری هم دارد، در بسیاری از خطوط تولید و مونتاژ به وفور استفاده می‌شود. در ادامه برخی از کاربردهای این قطعه را در صنایع مختلف مورد ارزیابی قرار می‌دهیم.
کاربرد روتاری در کشاورزی
مفصل گردان در ماشین‌آلات و تجهیزاتی نظیر کمباین، تراکتور، خرمن کوب و دیگر تجهیزاتی که برای برداشت محصول مورد استفاده قرار می‌گیرند، کاربرد دارد. خنک‌کننده‌ها، آسیاب غلتکی، برش‌دهنده‌ها، اجاق گاز بخار، برش‌دهنده دوار و رول‌کننده‌ها از جمله تجهیزاتی هستند که در آن‌ها از مفصل گردان استفاده شده است.
کاربرد کوپلرها در صنایع خودروسازی
صنعت خودروسازی، یکی دیگر از صنایعی است که به طور بسیار گسترده از شیرهای گردان استفاده می‌کند. به بیان دیگر در هر قسمتی که نیاز به انتقال روغن هیدرولیک و هوای فشرده باشد، از روتاری‌ها استفاده می‌شود.
کاربرد مفصل‌های گردان در استخراج معادن
در تجهیزات الکتروهیدرولیکی مانند ماشین‌های شاتل و زغال‌سنگ، سرمایه و … که در عملیات استخراج معادن مورد استفاده قرار می‌گیرند، از کوپلرهای گردان استفاده شده است. علاوه بر این، آن‌ها کاربرد زیادی در بالابرهای بزرگ دارند.
کاربرد روتاری‌ها در صنایع نفت و گاز
در سکو‌های حفاری نفت و گاز از کلاچ و ترمز‌های مخصوصی استفاده می‌شود که برای عملکرد صحیح، نیاز به استفاده از مفصل‌های گردان دارند. میکسرهای دسته‌ای، آسیاب‌های غلتکی، مخلوط‌کننده‌ها و رول‌های خشک از جمله تجهیزات پر کاربرد این صنایع هستند که در طراحی آن‌ها از کوپلرهای دوار استفاده شده است.
کاربرد روتاری‌ها در صنایع پلاستیک
یکی دیگر از کاربرد کوپلرهای گردان، صنایع پلاستیک است که از آن‌ها برای گرم و سرد کردن در طی بسیاری از فرآیند‌ها استفاده می‌شود. همچنین، برخی از انواع روتاری‌ها در مراحل تزریق و قالب‌گیری پلاستیک نیز کاربرد دارند.
کاربرد مفصل‌های گردان در صنایع فولاد
صنعت فولاد یکی از بزرگ‌ترین و مهم‌ترین صنایعی است که بیشترین استفاده را از کوپلرهای گردان دارد. مفصل گردان در صنعت فولاد عمدتا برای ریخته‌گری استفاده می‌شود و کاربرد آن برای خنک کردن رول‌های متعدد است.
کاربرد روتاری در نساجی
مفصل‌های گردان در این صنعت، در هر یک از فرآیندهای بافندگی، رنگرزی و تکمیل کار برای انتقال آب، بخار و روغن‌های داغ مورد استفاده قرار می‌گیرند.
سخن پایانی
روتاری جوینت‌ها یکی از پرکاربردترین قطعات صنعتی هستند که در صنایع مختلفی همچون صنایع کاغذسازی، خودروسازی، کشاورزی، فولاد، نفت و گاز و …. مورد استفاده قرار می‌گیرند. طراحی این قطعه‌ها به نحوی انجام شده است که بدون ایست کردن سیستم، می‌توان مواد سیال یا همان مایعات و گازها را از سیستم‌های ثابت به چرخان استفاده کرد.
روتاری‌های فولادی، PVC، گالوانیزه و لبه به لبه از انواع مفصل‌های گردان هستند که با توجه به کاربردها و نیازمندی‌ها در صنایع مختلفی استفاده می‌شوند. به عبارت دیگر، هر صنعتی که برای انتقال هوا، آب، روغن (به شکل سرد و گرم) از منبع ثابت به بخش قابل چرخش خود نیاز داشته باشد، از انواع مختلف روتاری‌ها استفاده می‌کند.
برگرفته از : روتاری جوینت در هیدروپرشین
