فهرست محتوا
چند بانک ناتراز ممکن است منحل شوند؛ واکنش بانک مرکزی
پس از انحلال رسمی بانک آینده و آغاز فرآیند «گزیر» (فرایند رسمی انتقال دارایی و تسویه)، بانک مرکزی پیام روشنی را برای سایر بانک‌های دارای مشکل ارسال کرده است. اکنون پنج بانک دیگر که شاخص کلیدی «کفایت سرمایه» آن‌ها پایین‌تر از حد مجاز است، زیر ذره‌بین قرار گرفته‌اند. به این بانک‌ها هشدار داده شده که یا باید مسیر اصلاح ساختاری را به‌سرعت طی کنند، یا به سرنوشت بانک آینده دچار شده و از ادامه فعالیت آن‌ها جلوگیری خواهد شد.
با آغاز فرایند گزیر بانک آینده توسط بانک ملی ایران، پرونده یکی از بزرگ‌ترین بحران‌های ناترازی در نظام بانکی کشور بسته شد. اما این تصمیم تاریخی، هشداری جدی به سایر بانک‌های ناتراز بود: دوران تعلل و اتکا به منابع بانک مرکزی برای بقا به پایان رسیده است.
هشدار رسمی بانک مرکزی: اصلاح یا گزیر
مقامات بانک مرکزی تأکید دارند که اولویت اول، «اصلاح و احیای بانک‌های ناتراز» است، نه انحلال. محمد شیریجیان، معاون نظارت بانک مرکزی، در این باره اظهار کرد که دو بانک قبلاً از فهرست ناترازها خارج شده‌اند.
وی تأکید کرد: «اولویت ما انجام اقدامات اصلاحی است تا بانک‌ها را به مسیر تراز بازگردانیم. اما اگر بانکی با وجود همه تلاش‌ها در مسیر اصلاح قرار نگیرد، مطابق قانون با تعیین هیئت سرپرستی وارد فرآیند گزیر خواهد شد.»
شیریجیان افزود که تمرکز بانک مرکزی بر اجرای درست گزیر است تا دارایی‌ها به‌درستی ارزش‌گذاری و بدهی‌ها تسویه شوند، چرا که «اصلی‌ترین طلبکار این بانک‌ها، بانک مرکزی و در واقع، مردم کشور هستند.»
چرا بانک آینده منحل شد؟ (اعداد تکان‌دهنده)
بانک آینده که در سال ۱۳۹۱ با ادغام سه مؤسسه مالی تأسیس شد، در نهایت به نماد ناترازی نظام بانکی تبدیل شد و به‌تنهایی ۴۲ درصد از کل ناترازی سیستم بانکی کشور را به خود اختصاص داده بود. دلایل شکست اصلاحات و انحلال این بانک در اعداد زیر نهفته است:
زیان انباشته: بیش از ۵۴۰ هزار میلیارد تومان (همت)
اضافه‌برداشت از بانک مرکزی: ۳۱۱ هزار میلیارد تومان (همت)
کسری عملیاتی سالانه: درآمد سالانه بانک حدود ۶ همت و هزینه‌های آن ۷۶ همت بود؛ یعنی هر سال ۷۰ همت کسری عملیاتی.
علیرغم تلاش‌های دولت‌ها برای اصلاح، حجم عظیم بدهی و ناترازی‌های شدید، اجازه اصلاح نداد و انحلال آن اجتناب‌ناپذیر شد.
حمایت کامل مجلس و قوه قضائیه
این اقدام بانک مرکزی با حمایت کامل سایر قوا مواجه شده است:
رئیس مجلس: محمدباقر قالیباف، ورود بانک آینده به فرآیند گزیر را «موفقیتی بزرگ برای نظام حکمرانی کشور» و نقطه‌ای جدی برای اصلاح نظام بانکی و کاهش تورم دانست و خواستار پیگیری این روند برای سایر مؤسسات زیان‌ده شد.
رئیس قوه قضائیه: غلامحسین محسنی‌اژه‌ای نیز با اشاره به سابقه چندین‌ساله ناترازی این بانک، تصریح کرد که سازوکارهای اصلاحی نتیجه نداد و حجم کسری روزبه‌روز افزایش یافت تا جایی که تصمیم به انحلال، قطعی شد.
کدام بانک‌ها در معرض هشدار هستند
بر اساس آخرین ارزیابی‌های بانک مرکزی، پنج بانک دیگر همچنان شاخص کفایت سرمایه منفی و پایین‌تر از حد نرمال دارند و در معرض هشدار جدی برای اصلاح ساختار قرار گرفته‌اند.
در میان این بانک‌ها، بانک سرمایه و بانک دی وضعیت نگران‌کننده‌تری دارند و در صورت عدم اصلاح فوری، احتمال ورود آن‌ها به فرآیند گزیر در آینده نزدیک وجود دارد.
رئیس‌کل بانک مرکزی تأکید کرده است: «تجربه بانک آینده نشان داد بانک‌ها باید در مأموریت اصلی خود یعنی بانکداری تجاری باقی بمانند و از ورود به بنگاه‌داری پرهیز کنند.»
پرونده بانک آینده بسته شد، اما پیام آن برای سایر بانک‌ها روشن است: اصلاح ساختاری یا ورود به گزیر، تنها دو مسیر پیش رو هستند.
