آیا خرید احساسی می تواند آینده شما را نابود کند؟

خرید کردن یکی از کارهای لذت‌بخشی است که بسیاری از افراد از جمله خانم‌ها علاقه زیادی به آن دارند. البته بماند که برخی از افراد نیز از آن فراری‌اند؛ این افراد اغلب یا حوصله خرید کردن ندارند و یا آنکه از نظر مالی با مشکلاتی مواجه هستند. در هر صورت خرید کردن ذوق و شوق افراد به زندگی کردن را افزایش می‌دهد. ما کار می‌کنیم و پول به دست می‌آوریم تا با با خرید چیزهایی که به آن‌ها نیاز داریم، از زندگی لذت ببریم. با این حال، خرید کردن در صورتی که به درستی انجام نشود، می‌تواند زندگی ما را تحت تاثیر قرار دهد. یکی از بدترین روش‌های خرید کردن، خرید احساسی است. این نوع خرید کردن عواقب بدی دارد و می‌تواند مشکلات زیادی را به همراه داشته باشد. می‌پرسید خرید احساسی چیست؟ با این نوشته همراه شوید تا با این نوع خرید و عواقب آن آشنا شوید.

خرید عاطفی چیست؟

خرید احساسی یا عاطفی، شامل خریدهایی است که فرد در اوج احساسات خود انجام می‌دهد. این نوع خریدها معمولا بدون برنامه‌ریزی انجام می‌شوند. از طرفی ممکن است فرد به آن خریدها هیچ نیازی نداشته باشد؛ اما برای آنکه به احساسات خود پاسخ مثبتی دهد، دست به خرید می‌زند. احتمالا بسیاری از ما چنین خریدهایی را تجربه کرده‌ایم. مثلا مدتی غمگین و یا افسرده بوده‌ایم و برای آنکه از نظر روحی، حالمان خوب شود، دست به خرید زده‌ایم.

البته در مواردی این نوع خریدها بد نیست؛ مثل فردی که سوگوار یکی از عزیزان خود است و می‌داند که با خرید یک وسیله خاص، حال روحی‌اش تغییر می‌کند. این نوع مریدها نه تنها بد نیستند، بلکه در مواردی ضروری و به‌جا نیز هستند. خرید احساسی، زمانی بد است که تبدیل به یک عادت شود. از طرفی منظور از احساسات، تنها حس ناراحتی یا فسرده بودن نیست، احساسات می‌تواند شامل حسادت، خودکم‌بینی و… نیز شود.

نمونه‌هایی از خرید احساسی

آیا تا به حال برایتان پیش آمده است که با دیدن گوشی آیفون در دست دوستان و یا همکارانتان،  به خرید گوشی آیفون ترغیب شوید؟ اگر پاسخ شما مثبت است، باید بدانید که این نوع خرید یک نمونه از خرید احساسی است. نمونه‌ای دیگر از خرید احساسی، خرید کنسول بازی توسط والدین برای چشم و هم‌چشمی با خویشاوندان است. این در حالیست که کودک، ممکن است از نظر سنی نیازی به کنسول بازی نداشته باشد و یا اصلا به بازی‌های کنسولی علاقه‌مند نباشد. البته اگر این کار از روی نیاز واقعی صورت بگیرد، کاری عاقلانه است و نشان‌دهنده اهمیت والدین به نیازهای کودک است. در این موارد حتی اگر والدین از نظر مالی، آمادگی خرید کردن نیز نداشته باشند، می‌توانند با خرید اقساطی پلی استیشن PS4، دست به یک خرید عاقلانه و منطقی بزنند.

نمونه دیگر از خرید احساسی، خرید موتورسیکلت توسط نوجوانانی است که به دلیل شرایط سنی خود، به دنبال سرعت و هیجان هستند. این افراد با خرید موتورسیکلت، تلاش می‌کنند به هیجانات و ، پاسخ دهند. متأسفانه در مواردی والدین نوجوانان نیز آن‌ها را همراهی می‌کنند. مثلاً باآنکه والدین قدرت خرید موتورسیکلت را ندارند، به سراغ خرید قسطی موتورسیکلت کویر، می‌روند تا از این طریق فرزند نوجوان خود را خوشحال کنند.

البته خرید قسطی، یک راه عاقلانه برای خرید کردن است، اما در مواردی که خرید بدون عقلانیت باشد، اشتباه است. فرقی هم نمی‌کند خرید قسطی باشد، آنلاین یا حضوری. به نظر می‌رسد با نمونه‌هایی که آوردیم؛ مفهوم خرید احساسی را متوجه شده‌ باشید. حالا برویم سراغ عواقب خرید احساسی و ببینیم این نوع خریدها چه بلایی بر سر آینده ما می‌آورد.

عواقب خرید احساسبی

قرض و بدهی

فردی که از روی احساس خرید می‌کند، ممکن است به‌تدریج به این روند عادت کند و تمام پول‌های خود را خرج خرید کند که نیازی به آن‌ها ندارد. تمایل به خرید افراطی، یکی از موانع اصلی پس‌انداز کردن است. فردی که پس‌انداز نمی‌کند در مواقع نیاز، مجبور است بیشتر کار کند و یا آنکه برای رفع نیازهای خود، از دیگران قرض بگیرد.

نادیده گرفتن خود

یک نمونه از خرید احساسی، خریدی است که فرد تمایل دارد تمام دارایی خود را برای دیگران خرید کند تا حس دوست داشتن و یا فداکاری خود را به دیگران ثابت کند. نمونه واضح‌تر می‌تواند شامل پدر و مادرهایی باشد که تمام دارایی خود را خرج فرزندانشان می‌کنند تا حس وظیفه یا دوست داشتن خود را به آن‌ها ثابت کنند. یا افرادی که درگیر مسائل عاطفی هستند، برای اثبات عشق خود به طرف مقابل درگیر این نوع خریدها می‌شوند. این افراد معمولاً باگذشت زمان، علاوه بر آنکه دچار مشکلات مالی می‌شوند، خود و نیازهای خود را نیز نادیده می‌گیرند و از این لحاظ با مشکلات زیادی مواجه می‌شوند.

مواجه شدن با مشکلات روحی

یکی از دلایل خریده‌ای احساسی، برطرف کردن برخی از مشکلات روحی و یا کاستن از شدت آن‌هاست. همان‌طور که گفتیم، خرید احساسی با این نیت، در مواردی لازم است؛ اما همیشه پاسخگو نیست. زیرا بسیاری از مشکلات روحی ما دلایلی دارند که باید جهت رفع آن‌ها، به صورت ریشه‌ای اقدام کرد. خرید احساسی، یک راه‌حل موقت است. از طرفی استفاده از این روش ممکن است در درازمدت، عامل تشدیدکننده مشکلات روحی نیز باشد. مثلاً فردی که برای ارضای حس خودکم‌بینی خود دست به خریدهای لوکس و هیجانی می‌زند، شاید برای مدت کوتاهی احساس خوشایندی داشته باشد، اما با گذشت زمان، دوباره دچار این احساس می‌شود؛ زیرا راه‌حل درمان او خریدهای لوکس نیست، بلکه مشکلات روانشناختی است که باید توسط روانشناسان بررسی و درمان شود.

خطرات جانی

شاید بسیاری از ما خطرات جانی خریدهای احساسی را چیزی در حد شوخی بدانیم و یا آن را جز استثنائات در نظر بگیریم؛ اما کم نیستند افرادی که به خاطر خریدهای احساسی مانند خرید از روی حسادت، خودکم‌بینی و.. جان خود و یا اطرافیان را به خطر انداخته‌اند. پیش از این، خرید موتورسیکلت را مثال زدیم. به این مثال می‌توانیم خرید خودرو یا هر دستگاه دیگری را اضافه کنیم که افراد به‌قصد ارضای حس حسادت یا چشم و هم‌چشمی دست ه خرید زده‌اند و به دلیل ناآشنایی با کارکرد آن، علاوه بر ضرر مالی، دچار آسیب‌های جانی نیز شده‌اند.

مثلا والدینی که برای فرزند خود اقدام به خرید خودرو می‌کنند و از مهارت رانندگی او مطمئن نیستند، علاوه بر پرداخت جریمه‌های سنگین رانندگی و از دست دادن خودرو، ممکن است سلامت فرزند خود را نیز به خطر اندازند. جالب آنکه، برخی از والدین توجه نمی‌کنند که فرزند آن‌ها برای رانندگی به سن قانونی هم نرسیده‌ است. البته پرداخت قبض جریمه رانندگی کار سختی نیست، اما جان رفته را نمی‌شود دوباره بازگرداند.

درمان خریدهای احساسی

خریدهای احساسی، می‌توانند زندگی شما را با مشکلات جدی مواجه کنند. پس درمان آن را جدی بگیرید. خوشبختانه راه‌های زیادی برای درمان وجود دارد. اما برای گام ابتدایی، بهتر است علت مشکل را درک کنید، سپس برای درمان اقدام کنید. اگر دلیل خریدهای احساسی شما، ریشه در مسائل روحی- روانی دارد، حتما با مشاور روانشناسی صحبت کنید. اگر دلیل آن عدم آگاهی از مسائل مالی و نحوه خرج کردن است، به کارشناسان مالی مراجعه کنید و یا مطالعاتی در این زمینه داشته باشید. مطمئن باشید این مشکل، در عین جدی بودن، راه‌حل‌های زیاد و آسانی دارد.