فهرست محتوا
راز موفقیت مالزی در جراحی یارانهها و پشتپرده انفجار قیمت نقره؛ در «تیتریک» چه گذشت
در برنامه تحلیلی «تیتریک» روز دوشنبه ۱۰ آذر ۱۴۰۴، پروندههای مهمی روی میز بررسی قرار گرفت. از درسهای بزرگ اقتصاد مالزی برای اصلاح قیمت سوخت گرفته تا دلایل فنی عجیب برای گرانی نقره و هشدارهای جدی درباره وضعیت محیط زیست ایران. اگر فرصت تماشای برنامه را نداشتید، این خلاصه کاربردی را از دست ندهید.
۱. عبور مالزی از «یارانه کور»؛ ثروتمندان دیگر بنزین ارزان نمیزنند
یکی از مهمترین بخشهای برنامه، بررسی الگوی موفق مالزی در حذف یارانههای عمومی انرژی بود. دولت این کشور چگونه توانست بدون ایجاد تنش، قیمتها را واقعی کند؟
شناسایی دقیق با PADU: گام اول، راهاندازی یک پایگاه داده جامع به نام PADU بود. دولت با این سیستم توانست دقیقاً بفهمد چه کسی نیازمند یارانه است و چه کسی نیست.
خداحافظی ۱۵ درصد ثروتمند با یارانه: با استفاده از کارت ملی هوشمند و دستهبندی درآمدی، ۱۵ درصد ثروتمند جامعه از دریافت یارانه بنزین حذف شدند و بار اصلی اصلاحات را به دوش کشیدند.
بسته نجات «بودی مدنی»: برای جلوگیری از آسیب دیدن اقشار کمدرآمد و رانندگان حملونقل عمومی در پی شناور شدن قیمت گازوئیل، دولت بستههای حمایتی نقدی تحت عنوان «بودی مدنی» را اجرا کرد.
مدیریت روانی و تورمی: بانک مرکزی مالزی با کنترل نرخ بهره جلوی تورم را گرفت و دولت با کمپینهای رسانهای هوشمند، نسل جوان را با ضرورت این جراحی اقتصادی همراه کرد.
۲. طغیان در بازار فلزات؛ چرا نقره ۱۳ درصد گران شد
هفته گذشته بازار جهانی نقره همه را شوکه کرد و قیمت هر اونس به ۵۶.۸ دلار رسید. اما دلیل این جهش ناگهانی چه بود؟
یک خرابی فنی عجیب: اصلیترین متهم، اختلال در دیتاسنترهای شیکاگو بود که باعث توقف ۱۰ ساعته معاملات در بازار کامکس (Comex) شد. این قطعی طولانی، معاملهگران را ترساند و تقاضا برای خرید فیزیکی نقره را به شدت بالا برد.
عوامل بنیادی: علاوه بر مشکل فنی، تقاضای بالای صنایع برای نقره و احتمال کاهش نرخ بهره توسط فدرال رزرو آمریکا، سوخت این آتش را تأمین کردند. تحلیلگران معتقدند نوسانات بازار فلزات گرانبها همچنان ادامه خواهد داشت.
۳. محیط زیست ایران؛ مدیریت در تاریکی مطلق
گزارش مرکز پژوهشهای مجلس، زنگ خطر را برای محیط زیست کشور به صدا درآورد. خلاصه کلام این گزارش یک جمله است: «ما دادههای دقیق نداریم!»
فقر اطلاعات: کمبود دادههای شفاف باعث شده امکان مقایسه وضعیت ایران با استانداردهای جهانی وجود نداشته باشد.
آمار نگرانکننده: طبق اطلاعات موجود، غلظت ذرات معلق در تهران فراتر از استانداردهاست، ۶۰ درصد فاضلاب کشور در طبیعت رها میشود و تنها ۷ درصد پسماندها تفکیک میشوند.
تا زمانی که دادههای محیط زیستی (از تالابها گرفته تا حیات وحش) به صورت مستمر و شفاف منتشر نشوند، سیاستگذاری درست غیرممکن خواهد بود.