فهرست محتوا
در تصادفاتی که خسارت زیادی ایجاد نمی‌شود، معمولا بیمه شخص ثالث طرف مقصر از پس جبران هزینه‌ها برمی‌آید. اما موارد خاصی نیز ممکن است پیش بیاید که حتی سقف پوشش بیمه ثالث نیز برای جبران خسارت کافی نیست. مانند تصادف دو خودروی نامتعارف. در این مواقع همچنان راننده مقصر باید مابه‌التفاوت را پرداخت کند اما آیا راه دیگری هم هست؟ اینجا باید سراغ استفاده همزمان از بیمه ثالث و بیمه بدنه رفت که در ادامه بیشتر درباره آن صحبت می‌کنیم.
شرایط استفاده همزمان از بیمه ثالث و بیمه بدنه
قبل از اینکه شرایط استفاده همزمان این دو بیمه را بررسی کنیم، باید به پیش‌شرط اصلی اشاره داشته باشیم. زمانی می‌توان هم از بیمه شخص ثالث و هم بیمه بدنه استفاده کرد که خود زیان‌دیده این بیمه را داشته باشد. پس بسیار مهم است که با استعلام بیمه بدنه خودرو، از معتبر بودن آن و عدم انقضای بیمه‌نامه اطمینان حاصل کنیم و بعد سراغ استفاده همزمان از بیمه ثالث و بیمه بدنه برویم. در ۳ حالت می‌توان همزمان از این بیمه‌ها استفاده کرد:
۱) زمانی که میزان خسارت از تعهد بیمه ثالث بیشتر باشد
تعیین قیمت بیمه بدنه و شخص ثالث با هم متفاوت است. وقتی بیمه ثالث تهیه می‌کنیم، حتی با حداقل حق بیمه، به طور خودکار از سقف تعهد جانی یعنی ۱۰۰درصد دیه کامل مرد در ماه‌های حرام بهره‌مند می‌شویم. اما برای اینکه از تعهد مالی بیشتری از میزان حداقل آن یعنی ۲/۵درصد دیه در ماه‌های حرام استفاده کنیم، باید حق بیمه بیشتری بدهیم تا به سقف آن که ۵۰٪ دیه در ماه‌های حرام است برسیم. اما موثرترین عامل در بیمه بدنه مدل ماشین است. به این ترتیب در تصادفات:
- ممکن است سقف تعهد مالی راننده مقصر کمتر از خسارت وارده باشد.
- ممکن است در تصادف چندین زیان‌دیده باشند و مجموع خساراتی که مقصر باید به آن‌ها پرداخت کند از سقف تعهد مالی بیمه ثالثش بیشتر باشد. به این ترتیب احتمالا هیچکدام از آن‌ها نمی‌توانند خسارت کامل را دریافت کنند.
۲) تصادف با خودروهای نامتعارف
اتومبیل‌ها ارزش یکسانی ندارند و خسارتی که در تصادف متحمل می‌شوند نسبت به هم متفاوت است. به همین دلیل در قوانین بیمه خودروها به دو گروه متعارف و نامتعارف تقسیم شده‌اند. اتومبیل‌های متعارف آن‌هایی هستند که قیمتشان کمتر از یا برابر با ۵۰درصد دیه کامل مرد مسلمان در ماه حرام (یعنی یک میلیارد و ۶۶ میلیون تومان) یا به عبارت دیگر کمتر از سقف تعهد جانی شخص ثالث باشد. سندیکای بیمه‌گران ایران سالانه خودرویی را به عنوان خودروی متعارف معرفی می‌کند و بقیه نسبت به آن سنجیده می‌شوند. این خودرو برای سال ۱۴۰۴ دنا پلاس معمولی است.
طبق ماده ۸ قانون بیمه‌های اجباری شخص ثالث، در تصادفاتی که خودروی زیان‌دیده، غیرمتعارف باشد، خسارت بیمه معادل خسارت واردشده به دنا پلاس معمولی محاسبه شده و از محل بیمه شخص ثالث مقصر، پرداخت می‌شود. همچنین، مابه‌التفاوت خسارت را «بیمه بدنه زیان‌دیده» پرداخت می‌کند.
۳) تصادفات ۵۰ – ۵۰
اگر طبق نظر کارشناس در تصادفی، تقصیر هر دو طرف برابر باشد، نیاز به کشیدن کروکی و اعلام کتبی به طرفین است. در این حالت بیمه شخص ثالث نیمی از خسارت را می‌دهد و باقی را خود طرفین باید پرداخت کنند یا از بیمه بدنه خود بگیرند.
به این ترتیب به یاد داشته باشید که منظور از استفاده از بیمه بدنه در صورت مقصر نبودن این است که شما باید از بیمه بدنه خود استفاده کنید؛ آن هم در زمانی که بیمه شخص ثالث اتومبیل مقصر به دلیل کافی نبودن سقف تعهداتش نمی‌تواند به طور کامل خسارت را جبران کند. مبلغی که بیمه بدنه می‌پردازد بعدا از راننده مقصر تمام و کمال دریافت خواهد شد.
مدارک لازم برای استفاده همزمان از بیمه بدنه و ثالث
به طور کلی، استفاده از بیمه بدنه بدون کروکی ممکن نیست. اما صرفا هنگام استفاده از بیمه بدنه برای بار اول می‌توانید بدون کروکی از بیمه بدنه خسارت بگیرید. برای تشکیل پرونده به‌منظور استفاده همزمان از بیمه ثالث و بیمه بدنه نیز باید مدارک زیر را داشته باشید:
- اصل یا کپی کروکی پلیس؛
- کپی اسناد بازجویی طرفین حادثه؛
- تصویر گزارش‌های تکمیلی ناجا؛
- کپی بیمه شخص ثالث معتبر طرفین حادثه؛
- نظریه هیئت‌های کارشناسان رسمی دادگستری؛
- کپی برگه تفهیم کروکی؛
- کپی گواهینامه رانندگان؛
- فاکتور اجرت خدمات تعمیرات و لوازم تعویضی؛
- کپی کارت مشخصات خودروهای طرفین حادثه؛
- کپی شناسنامه مالکیت خودروی زیان‌دیده.
استفاده همزمان از کارت طلایی و بیمه بدنه
یکی از خدماتی که جایگزینی برای بیمه بدنه شناخته می‌شود، کارت طلایی است که توسط خودروسازها به مشتریان ارائه می‌شود. این کارت‌ها به نوعی نسخه پیشرفته‌ای از بیمه بدنه محسوب می‌شوند که درجات و سطوح مختلفی در میزان پرداخت فرانشیز، پوشش سرقت و… دارند. با توجه به اینکه هم بیمه بدنه و هم کارت طلایی خدماتی در یک حوزه خدمات ارائه می‌دهند، نمی‌توان به طور همزمان از آن‌ها استفاده کرد.
تعداد دفعات استفاده از بیمه شخص ثالث و بیمه بدنه
بیمه شخص ثالث فقط ۴ بار در سال قابل استفاده است و پس از آن بیمه‌نامه منقضی می‌شود و باید تمدید شود. اما بیمه بدنه چنین محدودیتی ندارد و تا پایان اعتبار بیمه‌نامه می‌توان از آن استفاده کرد. با این حال، هر بار استفاده از هر یک از بیمه‌ها باعث کاهش تخفیف عدم خسارت و افزایش هزینه تمدید خواهد شد.
نتیجه‌گیری نهایی
استفاده همزمان از بیمه ثالث و بیمه بدنه زمانی ممکن است که بیمه شخص ثالث به خاطر سقف تعهد محدود، نتواند همه هزینه‌ها را جبران کند. این موضوع بیشتر از همیشه در تصادفاتی که یک یا هر دو طرفش خودروی نامتعارف است، کاربرد دارد. خودروی متعارف در سال ۱۴۰۴ برابر با دنا پلاس معمولی تعیین شده است.