نماد سایت پول بانک

لزوم اصلاح سامانه ارزش گمرک

  • یک کارشناس گمرکی معتقد است، در سامانه tsc گمرک که بدون توجه به قانون امور گمرکی و آئین نامه اجرایی آن بخصوص مواد ۱۴ و ۱۵ و تبصره ذیل ماده ۱۵ ایجاد شده است مغایرت های گسترده ای مشاهده می‌شود.

    – اخبار اقتصادی –

    به گزارش خبرگزاری تسنیم، گمرک ایران بر اساس یکی از وظیفه هایی که بر عهده دارد بر مبنای ارزش کالاهایی که به کشور وارد میگردد و با توجه به تعرفه کالا و حقوق ورودی مندرج در جدول کتاب مقررات صادرات و واردات و آئین نامه اجرایی آن از وارد کنندگان حقوق ورودی اخذ می نماید و یکی از منابع مهم دولت در جهت کسب در آمد است.

    الزامات قانونی و بین المللی

    اهمیت ارزش گمرکی:

    دلایل و اهمیت بررسی ارزش در گمرک

    با توجه به وصول حقوق ورودی و مالیات بر ارزش افزوده و اغلب عوارض و ردیف های درآمدی قانون بودجه که گمرک مسئول وصول آن است بر مبنای ارزش گمرکی و ارزشی که توسط صاحب کالا (واردکننده ) اظهار و گمرک بررسی و تعیین می نماید دلایلی وجود دارد که منجر به تخلف در ارزش اظهاری می گردد:

    1. دلایلی برای کم اظهاری
    2. ایران یکی از بالاترین مأخذ حقوق ورودی را در بین کشورها دارد
    3. وصول مالیات بر ارزش افزوده در گمرک بجای وصول از مصرف کننده
    4. وصول مالیات بر درآمد بصورت علی الرأس در سازمان امور مالیاتی
    5. دلایلی برای بیش اظهاری
    6. با توجه تنوع نرخ ارز در بازار رسمی و غیر رسمی و تفاوت بین نرخ ارز آزاد و رسمی ، نیما و سنا و .. واردکنندگان تمایل دارند تا از این مابه التفاوت نرخ ارز استفاده کنند

    سایر دلایل:

    1. وام های کم بهره برای واردات و صاردات کالا
    2. وام های صندوق ذخیره ارزی و توسعه ملی
    3. واردات سازمان ها و شرکت های دولتی
    4. واردات شرکت های سهامی عام

    پیشینه سامانه‌های ارزش

    اولین سامانه ارزش تحت DOS و به زبان FOXPRO نوشته شد قابلیت شبکه شدن داشت در آخرین ویرایش ها و تغییرات نهایتا توانست خود را بصورت ماهیانه بروز کند.

    در این سامانه اطلاعات کامل یک سند ترخیص شامل شماره کوتاژ، تاریخ کوتاژ، تاریخ پروفرما، تاریخ فاکتور، تعرفه کالا، تعداد کالا، نوع بسته بندی، مارک کالا، کشور سازنده، نوع ارز، شرایط خرید و معامله و شرح کالا بصورت فارسی و لاتین وجود داشت.

    عیب این سیستم دسترسی نداشتن به اطلاعات آسیکودا و عدم بروز رسانی آنلاین و دسترسی نداشتن به اسناد منضم به اظهارنامه و عدم نظارت بر تعیین ارزش بود.

    سامانه ستاگ یا سیستم متمرکز تعیین ارزش گمرکی با رفع معایب سامانه قبلی دارای موتور جستجوی خودکار بوده که بر مبنای قانون و آیین نامه اجرایی آن و اصول و مبانی تعیین ارزش (کشور سازنده ، تعرفه، رعایت شرط همزمانی خرید، مارک کالا و نام کالا و..) ابتدا با جستجوی هوشمند گزارش اولیه ای از سوابق ترخیص به کارشناس ارائه می‌نمود و در صورت لزوم کارشناس می توانست گزارش دیگری با تغییر برخی پارامترهای اصلی ارزش درخواست نماید.

    نکته قابل توجه اینکه تمامی گزارشات و نتایج جستجو در سیستم ثبت می گردید و در بررسی های بعدی در خصوص صحت عمل کارشناس کاربرد داشت.

    ستاگ با ارتباط با آسیکودا برخی اطلاعات مشترک را دریافت می‌کرد و برای اولین بار تصاویر اسناد اظهارنامه را با اسکن و بصورت PDF ( مورد تایید ادیفکت) دریافت می‌نمود.

    بروزرسانی آنلاین و لحظه ای و نظارت آنلاین بر تعیین ارزش موجب کاهش کسر دریافتی های صادره و ایجاد یک دیتا بیس غنی برای تعیین ارزش شده بود.

    لازم به یادآوری است سامانه ستاگ ( سیستم متمرکز تعیین ارزش گمرکی) که تحت بستر اینترنت و اینترانت طراحی شده بود در آخرین بانک اطلاعات خود و پس از قریب به سه سال و در حالیکه هنوز گمرکات اجرایی در اجرای آن و ورود اطلاعات مقاومت می کردند بیش از 650 هزار رکورد ارزشهای ثبت شده با توجه زمان های مختلف خرید و کشورهای تولید کننده و فروشنده و با برندهای مختلف را پشتیبانی می کردد و هر روز نیز بر اساس سوابق ترخیص روزانه و ثبت اطلاعات جدید بروزرسانی می گردید و کارشناسان دفتر ارزش نیز روزانه بر نحوه تعیین ارزش نظارت می نمودند. این سامانه با قابلیت ورود اطلاعات توسط صاحب کالا یا نماینده قانونی وی و همچنین با ارتباط با سامانه های آسیکودا و سپس سامانه جامع گمرکی توانسته بود در ضمن ایجاد یک بانک اطلاعات جامع ، قوانین و ضوابط مربوط به تعیین ارزش را رعایت نماید.ضمن اینکه دوایر تخصصی ارزش در گمرکات اجرایی مسئولیت تعیین ارزش کالا را بر عهده داشتند.

    با ایجاد سامانه جامع امور گمرکی تحت عنوان EPL ، سامانه ستاگ را بدون دلیل کنار گذاشته شد و بجای اینکه این سامانه را تقویت و به سامانه EPL متصل کنند سامانه TSC را ایجاد کردند.

    سامانه TSC

    اعلام شده " سامانه( tariff specific cod) TSC یا تعیین شناسه ارزش کالا برمبنای مشخصه‌های تعرفه‌ای کالا است و با توجه به خصوصیات فیزیکی، شیمیایی، مدل و سایر مشخصات فنی که به آن کالا اختصاص دارد ،یک کد چهار رقمی در انتهای هر ردیف تعرفه کالا پیش‌بینی شده است. این کد براساس مشخصات کامل‌تری از کالا به منظور تعیین ارزش برای هر واحد کالا طراحی شده است که شناسه ارزش کالا نامیده می‌شود.

    تعیین کد شناسه کالا تحت عنوان «تعیین شناسه ارزش واحد کالا (TSC)» تی اس سی(Tariff Specification Code) ظاهراً به منظور تسهیل و تسریع در امر تشریفات قانونی ترخیص انجام شده است و بر این اساس کد چهار رقمی به تمام کدهای 8 رقمی تعرفه اضافه می‌شود که این اجازه را می‌دهد که به‌طور مثال برای یک کالا 9999 نوع برای آن در نظر بگیریم. به عبارتی از طریق این کد می‌توان ارزش‌گذاری، سیاست‌گذاری و شناسایی کالاها را انجام داد.

    این اقدام بمنظور یکسان‌سازی ارزش کالاهای وارداتی و ظاهراً به‌منظور رعایت عدالت مالیاتی در اخذ حقوق ورودی، جلوگیری از اعمال سلیقه در ارزش‌گذاری کالاها و ایجاد فضای رقابتی سالم برای کلیه واردکنندگان، تجار و صاحبان کالا، با عنایت به مواد 14 و 15 قانون امور گمرکی و آیین‌نامه‌های اجرایی مربوطه در بررسی و تعیین ارزش کالاهای وارداتی صورت گرفته است."

    گفته شده است " انقلاب دیجیتال در گمرک چگونگی ارزشگذاری کالا را هم تحت پوشش خود قرار داده است و با انجام این اقدامات علاوه بر حذف سلیقه‌های فردی در ارزشگذاری کالا موجب تسهیل و روان‌سازی تجارت شده و به اذعان بسیاری عدالت در ارزشگذاری کالایی را به دنبال داشته است".

    گفتند "سامانه الکترونیکی( TSC تعیین ارزش گمرکی کالا) طی نزدیک به سه سال از شروع به کار خود توانسته است، اطلاعات مربوط به ارزش بیش از 500 هزار رکورد راثبت کند. این امر به صاحبان کالا امکان می‌دهد تا به ارزش‌های یکسان در سطح گمرکات دست یابند و از میزان پرونده‌های اختلافی به نحو چشمگیری کاسته شده است".

    نوشتند " از مزایای راه‌اندازی این سامانه یکسان‌سازی نحوه ارزش‌گذاری کالا در تمام گمرکات کشور است، به نحوی که از اعمال سلیقه‌های فردی در امر رسیدگی وتعیین ارزش کالا و تعرفه جلوگیری به عمل می‌آید و با راه‌اندازی این بانک اطلاعات، اختلافات به حداقل رسیده است و این امر منجر به این شده که ضمن رعایت عدالت مالیاتی و یکسان‌سازی بررسی و تعیین ارزش، در پروسه ترخیص کالا تسریع و تسهیل و روان‌سازی تجاری صورت پذیرد".

    در سال 1394 طی فراخوان عمومی از تمامی واحدهای تولیدی، بازرگانی و تجار جهت تکمیل بانک اطلاعات ارزش دعوت شد با ارائه مدارک و مستندات و یا سوابق ترخیص مورد تأئید این دفتر درچارچوب ماده 14 و 15 قانون امور گمرکی و آیین‌نامه اجرایی آن ارزش‌های مذکور را در بانک اطلاعات ارزش ثبت کنند.

    اما واقعیت چیست

    این سامانه بدون توجه به قانون امور گمرکی و آئین نامه اجرایی آن بخصوص مواد 14 و 15 و تبصره ذیل ماده 15 ایجاد شده است مغایرت های گسترده ای مشاهده می‌شود.

    اصلی ترین مشکل و مغایرت ایجاد ارزش های پایه گمرکی بدون توجه به مستندات و ادله قانونی تحت عنوان TSC (شناسه واحد ارزش کالا ) می باشد برای درک بهتر بیشتر توضیح می دهیم.

    1. کدامیک از این ارزشها با واقعیت همراه است ؟
    2. اگر این ارزشها درست و منطبق بر واقعیت است و این سامانه موجب کاهش وجود این همه پرونده‌های اختلافی به تعیین تکلیف نشده در دفتر تعیین ارزش چیست ؟حجم پرونده های افزایش یافته خود گویای واقعیت است.

    مآخذ حقوق ورودی برخی کالاهای مشمول ارز رسمی 5 درصد است و بر اساس بررسی های انجام شده برخی شرکتها در ارزشهای ثبت شده بین 25 تا 60 درصد گران نمایی کرده اند با این هدف که ارز بیشتری را از سیستم ارز ی بانک ها اخذ نماید.

    تصویب تحقیق و تفحص از گمرک ایران در جلسه علنی مورخ 28/01/86 مجلس شورای اسلامی ، پس از حدود یکسال تحقیق و تفحص در گمرکات مختلف و رسیدگی به پرونده های موجود در گمرک از جمله سلفچگان ، بوشهر، شهیدرجایی ، بازرگان و … گزارش اصلی و ضمایم آن بالغ بر دوهزار صفحه به هیئت رئیسه تحویل گردید که یکی از مباحث آن مشکلات ارزشگذاری کالاها در گمرک و علل و عوامل آن نیز حذف و ادغام دوایر ارزش اعلام گردید.پس از هجمه های فراوان در خصوص کم اظهاری در برخی از کالاهای وارداتی و اعتراض واحدهای تولیدی ، اصناف و وزارت صنایع و گزارش نهادهای نظارتی از جمله کمسیونهای اصل نود ، دیوان محاسبات و هیئت تحقیق وتفحص مجلس شورای اسلامی ، در اواخر سال 1386 نظرات گمرکات اجرایی در خصوص احیاء دوایر ارزش اخذ گردید.

    با توجه نظام بالای تعرفه ای در کشور ، عدم اجرای صحیح قانون مالیات بر ارزش افزوده ، صدور و ارائه فاکتورهای کلی گویی شده (فاقد مشخصات) و پذیرش آن توسط کارشناسان سرویس ( که وظیفه احراز هویت را نیز بر عهده گرفته اند ) و تعیین ارزش توسط همان کارشناس ، افزایش کم اظهاری در ارزش کالاهای وارداتی ، تعطیلی واحدهای تولیدی داخلی با توجه به ضربه پذیر بودن اغلب تولیدی ها ، افزایش پروندهای اختلافی در گمرک و ستاد و کمیسیونها ، افزایش زمینه های فساد و ناسالم شدن اقتصاد و تجارت و ایجاد فضای ناسالم رقابتی و افزایش کسردریافتی های بلاوصول و همچنین با توجه به مسائل ارزی و محدودیت های تخصیص ارز جهت گروههای کالایی ، بیش بود ارزش و خروج ارز از کشور و پولشویی را در پی داشته است.

    سامانه TSC دارای نواقص متعدد بوده و با اصول و مبانی تعیین ارزش گمرکی کالا مندرج در قانون امور گمرکی و آیین نامه اجرایی آن مغایرت دارد.

    فقط کافی است با نگاهی به مشخصات دو سامانه پیشین ( مذکور) و TSC آنها را با هم مقایسه نمایید

    سامانه TSC :

    بطور کلی این سامانه فقط یک دیتا بیس ناقص بوده که در بستر اینترنت قابل دسترسی است که حتی از اولین سامانه تعیین ارزش هم ناقص تر است.

    راهکارها و پیشنهادات :

    الف : راهکار اول

    سامانه TSC تکمیل شود و نواقص آن بر طرف شود.

    یعنی اینکه اطلاعات و اسناد که این سیستم وجود ندارد اضافه شود و زیر ساخت سیستم بر مبنای پیشنهادات ارائه شده فوق بطور کلی تغییر کند. البته با رفع نواقص سامانه و تکمیل آن می توان یک دیتا بیس برای کنترل مسیر و انتخاب مسیر تهیه نمود.

    در حال حاضر برای هر کالایی یک کد تعرفه و شناسه ای ایجاد شده بدون ذکر محتوای واقعی اطلاعات و کوتاژ و البته بصورت ناقص و فاقد اطلاعات کاربردی ارزش. بطور مثال 85181000 شناسه 456 که البته بدین طریق هم نوشته می شود 851810000456

    پیشنهاد می‌شود برای هر تعرفه یک شناسه کالا بر مبنای کشور سازنده و نوع کالا ایجاد و یا به شناسه کالایی موجود، سوابق ترخیص متعدد با ذکر شماره کوتاژ، تاریخ کوتاژ، تاریخ پروفرما، تاریخ فاکتور، تعرفه کالا، تعداد کالا، نوع بسته بندی، مارک کالا، کشور سازنده، نوع ارز، شرایط خرید و معامله و شرح کالا بصورت فارسی و لاتین و.. تعریف و الصاق شود و بطور آنلاین به محض ترخیص یک سایقه ترخیص بروز از گمرکات اجرایی ، مشخصات آن بطور کامل به این شناسه الصاق شود.

    سیستم ابتدا بر مبنای تعرفه و شناسه کالایی و نام کالا فارسی و لاتین( مثل و مشابه )، کشور سازنده ، شرایط همزمانی خرید ، مارک گزارشی تهیه و به کارشناس ارائه می نماید. اگر کارشناس گزارش را ناکافی دانست بتواند با حذف پارامترهای قبلی گزارش و تغییر آن گزارش های ارزش را استخراج نماید.

    ب ) راهکار دوم :

    با توجه به مغایرت قانونی TSC و مشکلات ذکر شده ، ابتدا این سامانه بعنوان یک سامانه جانبی در نظر گرفته شود تا سامانه جایگزین ایجاد یا احیا شود.

    سامانه ای باید طراحی شود تا اطلاعات اظهارنامه ارزش بطور کامل بر مبنای فرم استاندارد و طراحی شده ( مثال فرم پیوست ) ورود اطلاعات شود البته این اطلاعات از منابعی قابل دریافت است تا از ورود اطلاعات مجدد جلوگیری نماید.

    اطلاعات مورد نیاز جهت ورود اطلاعات و منابع قابل دریافت عبارتند از :

    نوع اطلاعات

    منابع قابل دریافت

    تاریخ پروفرم

    ثبتارش

    تاریخ فاکتور

    فقط در گمرک با ملاحظه فاکتور / ورود اطلاعات

    کد تعرفه HS

    ثبتارش و epl

    شرایط خرید (FOB و..)

    ثبتارش و epl

    شرایط معامله ( ارزی و سیستم بانکی و …)

    ثبتارش و epl

    شرح کالا فارسی

    ثبتارش و epl

    شرح کالا لاتین

    ثبتارش و epl

    مشخصات فنی

    ثبتارش و epl

    سال ساخت (برای ماشین آلات فصل 84 و 85 و 86 و 87 و 90 )

    ثبتارش

    ایران کد / شناسه های کالا

    ثبتارش

    مارک کالا فارسی

    ثبتارش و epl

    مارک کالا لاتین

    ثبتارش و epl

    تعداد کل بسته ها

    آسیکودا

    نوع بسته بندی(کارتن و…)

    Epl

    تعداد/مقدار

    Epl

    واحد متعارف

    Epl

    وزن خالص(کیلوگرم)

    / ورود اطلاعاتEpl

    وزن ناخالص(کیلوگرم)

    / ورود اطلاعاتEpl

    کشور سازنده

    ثبتارش و epl

    کشور فروشنده

    ثبتارش و epl

    ارزش واحد کالا (اظهارشده)

    ثبتارش

    نوع ارز (دلار و ..)

    ثبتارش

    نام گمرک

    Epl

    شماره کوتاژ

    Epl

    تاریخ کوتاژ

    Epl

    تعیین مسیر

    Epl

    تعداد اقلام

    Epl

    تصاویر اسناد :

    پروفرم

    فاکتور

    عدلبندی

    تصویر کالا

    ثبتارش

    Epl

    Epl

    Epl

    پس از اظهار و ثبت کوتاژ و پس از ورود اطلاعات در این سامانه ، کارشناس رسیدگی کننده ( متناسب با مسیر تعیین شده) با فراخوانی اظهارنامه ارزش رسیدگی به ارزش را انجام می دهد.

    سیستم ابتدا بر مبنای تعرفه ، نام کالا فارسی و لاتین ( مثل و مشابه )، کشور سازنده ، شرایط همزمانی خرید، مارک گزارشی تهیه و به کارشناس ارائه می نماید. اگر کارشناس گزارش را ناکافی دانست بتواند با حذف پارامترهای قبلی گزارش و تغییر آن گزارش های ارزش را استخراج نماید.

    کارشناس باید اعلام کند ارزش را بر چه مبنایی تعیین کرده است. با ایجاد گزینه هایی در سیستم می توان این موضوع را تسهیل نمود.

    در هر حال پس از تایید یا تعیین ارزش و اعلام آن به صاحب کالا ، امکان اعتراض و رسیدگی های بعدی را فراهم نماید.

    اطلاعات ارزش پس تایید یا تعیین ارزش به دفتر ارزش ارسال شود.

    کارشناسان دفتر ارزش پس دریافت اطلاعات با توجه به بانک اطلاعات و سوابق ترخیص نسبت به بررسی و تایید و ارسال اطلاعات به بانک جامع اطلاعات ارزش اقدام می نماید.

    در صورت مغایرت ارزش تعیین شده توسط کارشناس گمرک اجرایی باید موضوع به کارشناس گمرک محل اعلام تا اقدام کند.

    روش و دستورالعمل های اجرایی در نرم افزار باید منطبق بر قانون امور گمرکی باشد.

    ارزشهای پایه ثبت شده به مرور باید حذف شوند و سوابق ترخیص بر مبنای اطلاعات فوق در بانک اطلاعات جایگزین شود.

    جهت کالاهای بورسی دفتر ارزش بصورت هفتگی اطلاعات لازم و ارزش های پایه را با تلورانس قابل قبول در سیستم ثبت نماید.

    پرایس لیستهای خودرو و ماشین آلات راهسازی در این سیستم ثبت و بصورت DATA ثبت و قابل دسترسی و جستجو باشد. در اجرای ماده 17 باید این ارزشها در اختبار واردکنندگان قرار گیرد.

    رسول کوهستانی پژوه؛ مدیر کل گمرک اصفهان و مدیر کل پیشین دفتر ارزش گمرک

    انتهای پیام/

    لینک منبع

    میانگین امتیازات ۵ از ۵
    از مجموع ۱ رای
    خروج از نسخه موبایل