تیتر یک | مسیر پرپیچوخم بودجه عمران
واکاوی اقتصاد ایران و جهان در آستانه ۲۰۲۶؛ از چالشهای بودجهای تا تحولات ساختاری بورس ۱. بودجه ۱۴۰۵؛ وعده رونق عمرانی در سایه کسریهای پنهان محمدرضا عارف، معاون اول رئیسجمهور، با وعده افزایش بودجه عمرانی و حذف هزینههای زائد، از پیام «بهرهوری» در بودجه سال آینده سخن گفته است. اما تحقق این وعده مستلزم عبور […]
واکاوی اقتصاد ایران و جهان در آستانه ۲۰۲۶؛ از چالشهای بودجهای تا تحولات ساختاری بورس
۱. بودجه ۱۴۰۵؛ وعده رونق عمرانی در سایه کسریهای پنهان
محمدرضا عارف، معاون اول رئیسجمهور، با وعده افزایش بودجه عمرانی و حذف هزینههای زائد، از پیام «بهرهوری» در بودجه سال آینده سخن گفته است. اما تحقق این وعده مستلزم عبور از سه پله بحرانی است:
تراز عملیاتی (چالش مالیات): دولت برای تامین هزینههای جاری به مالیات چشم دوخته است. اما در شرایط رکود تورمی، افزایش نرخ مالیات میتواند به قیمت نابودی صنعت و گسترش فقر تمام شود. فرار مالیاتی همچنان بزرگترین مانع است؛ چرا که در ۶ ماهه اول ۱۴۰۴، تنها ۷۵ درصد از درآمدهای مالیاتی مصوب محقق شده است.
تراز سرمایهای (بحران مولدسازی): بودجه عمرانی وابسته به درآمد نفت و فروش اموال دولت است. آمارها ناامیدکنندهاند؛ از بیش از ۳۰۰۰ مورد اموال مازاد، تنها ۱۵۵ مورد مولدسازی شده که یعنی تحقق کمتر از یک درصدی درآمدها در این بخش!
تراز مالی (خطر تورم): در صورت شکست در دو پله قبل، دولت ناچار به فروش اوراق قرضه خواهد بود؛ اقدامی که اگرچه چاله بودجه را پر میکند، اما کشور را در میانمدت با بدهیهای سنگین و تورم چسبنده مواجه خواهد کرد.
۲. بورس و خودرو؛ جراحیهای سخت در بازارهای کلیدی
پایان دو دهه محدودیت در بورس: از اول دیماه ۱۴۰۴، با حذف «حجم مبنا» و قانون «گره معاملاتی»، بازار سرمایه شاهد شفافترین فرآیند کشف قیمت در دو دهه اخیر خواهد بود. این جراحی بزرگ، نقدشوندگی بازار را به شدت افزایش میدهد.
بیمنطقی در واردات خودرو: صدور مجوز برای ۲۲۰ شرکت کوچک واردکننده، بدون زیرساخت خدمات پس از فروش، ریسک بزرگی برای خریداران است. کارشناسان معتقدند تمرکز سیاستگذار تنها بر «فروش» است و بازار «افترمارکت» (خدمات پس از فروش) کاملاً به حال خود رها شده است.
۳. صنعت ایران؛ چهار دهه انتظار برای معجزه
صنعت ایران از دهه ۸۰ تاکنون با مشکلات تکراری (بیثباتی قوانین، فشارهای مالیاتی و بوروکراسی بانکی) دستوپنج نرم کرده است. اما در سال ۱۴۰۴، این چالشها به «بحرانهای وجودی» تبدیل شدهاند:
ناترازی انرژی (برق و گاز)، فرسودگی ماشینآلات و سیاستهای ارزی نوسانی، تولید را به مرز «تابآوری حداقلی» کشانده است. بیانیه جدید صنعتگران، دیگر خواستار «حمایت» نیست، بلکه خواستار «بازطراحی حکمرانی اقتصادی» است.
۴. اقتصاد جهانی ۲۰۲۵؛ کوه بدهی و سقوط امنیت اوراق قرضه
سال ۲۰۲۵ با رشد ۳ درصدی اقتصاد جهان همراه بود، اما یک زلزله زیرزمینی بازارهای مالی را تهدید میکند:
بدهی جهانی: دولتها سالانه ۵ تریلیون دلار فقط «سود» بدهی پرداخت میکنند.
پایان امنیت اوراق قرضه: اوراق ۳۰ ساله خزانهداری آمریکا که زمانی امنترین دارایی جهان بود، حالا با نرخ بهره ۵ درصدی، سرمایهگذاران را نگران کرده است. این ناامنی، قیمت طلا را به رکوردهای تاریخی رسانده است.
۵. حاشیه مدیریت شهری؛ دستیارانی برای تمام فصول!
انتصابهای پیدرپی تحت عنوان «دستیار ویژه» در شهرداری تهران (از توسعه برق خورشیدی تا شعر و ادبیات)، بار دیگر توجه افکار عمومی را به اولویتبندیهای مدیریت شهری و ساختار اداری پایتخت جلب کرده است.
چه در بودجه داخلی و چه در بدهیهای جهانی، «زمان» برای تصمیمات مقطعی به پایان رسیده است. آینده اقتصاد در سال ۱۴۰۵، نه در گرو وعدهها، بلکه در گرو توانایی دولتها برای مدیریت داراییهای واقعی و بازگرداندن ثبات به بازارهای مالی خواهد بود.
دیدگاهتان را بنویسید