چرا قیمت برنج پاکستانی و خارجی افزایش یافته است؟

رشد قیمت برنج پاکستانی در بازار؛ عوامل این افزایش چیست؟

قیمت برنج پاکستانی در برخی برندها از مرز ۲۵۰ هزار تومان در هر کیلوگرم فراتر رفته است. بر اساس آمارهای موجود، قیمت برنج خارجی از دی ماه سال ۱۴۰۳ با افزایش چشمگیری روبرو بوده است؛ به طوری که قیمت یک کیسه ۱۰ کیلوگرمی برنج پاکستانی دل سوپر کرنل باسماتی، که در دی ماه سال گذشته به قیمت یک میلیون و ۷۰۰ هزار تومان معامله می‌شد، اکنون با ۵۳ درصد افزایش به دو میلیون و ۵۵۰ هزار تومان رسیده است.

با توجه به قیمت فعلی برنج پاکستانی، که در مواردی از دو میلیون و ۵۵۰ هزار تومان نیز فراتر می‌رود، خرید برنج ایرانی، علی‌رغم قیمت اولیه بالاتر، در بسیاری از موارد به دلیل کیفیت بالاتر و ضایعات کمتر، از نظر اقتصادی مقرون به صرفه‌تر به نظر می‌رسد.

همان‌طور که در تصویر زیر نیز مشاهده می‌شود، قیمت هر کیلوگرم برنج وارداتی در فروشگاه اینترنتی ایمالز در برخی برندها از ۲۵۰ هزار تومان نیز عبور کرده است.

علت افزایش قیمت برنج پاکستانی و خارجی چیست؟

در حالی که از سال گذشته کنترل بازار برنج از سوی دولت با چالش‌هایی مواجه شده است، مسئولان مربوطه همچنان برای توجیه وضعیت موجود، به دلایلی مانند فعالیت مافیا استناد می‌کنند. غلامرضا نوری‌قزلجه، وزیر جهاد کشاورزی، در مصاحبه‌ای با خبرگزاری تسنیم در تاریخ سی‌ام بهمن ۱۴۰۳، احتکار را به عنوان مهم‌ترین دلیل افزایش قیمت برنج مطرح کرده و سودجویی و خودداری برخی از فعالان اقتصادی از عرضه برنج را عامل اصلی این افزایش قیمت‌ها دانست.

همچنین، مجیدرضا خاکی، دبیر انجمن واردکنندگان برنج ایران، چندی پیش در گفت‌وگو با ایسنا، مشکلات ارزی و تأمین منابع مالی، ممنوعیت چهار ماهه واردات، قیمت‌گذاری و محدودیت‌های توزیع را به عنوان عوامل مؤثر در افزایش قیمت برنج در بازار معرفی کرد.

حسین فرهادی، عضو هیأت مدیره و سخنگوی اتحادیه بنکداران مواد غذایی، نیز در گفت‌وگویی دیگر با ایسنا، ممنوعیت واردات برنج خارجی را عامل کاهش عرضه و افزایش قیمت‌ها عنوان کرد. وی همچنین تبدیل ارز نیمایی به ارز توافقی را دلیل دیگری برشمرد که باعث شده است شرکت‌های واردکننده، علی‌رغم دریافت ارز دولتی، کالاهای خود را با قیمت ارز آزاد به فروش برسانند.

او انحصار بازار برنج در دست چند شرکت بزرگ را نیز از دیگر عوامل این تشنج قیمتی دانست که این شرکت‌ها با خرید عمده برنج ایرانی و کاهش عرضه آن، قیمت‌ها را در بازار کنترل می‌کنند.

با توجه به این اظهارات، به نظر می‌رسد ترکیبی از عواملی چون افزایش تقاضا، نوسانات ارزی، انتظارات تورمی و حتی احتکار، در افزایش قیمت برنج از دی ماه ۱۴۰۳ تاکنون نقش داشته‌اند.

با این حال، سوالی که اکنون مطرح می‌شود این است که وظیفه دولت در کنترل بازار برنج چیست؟ سال گذشته برنج ایرانی عملاً از سفره بسیاری از ایرانیان کنار گذاشته شد و اکنون نوبت به برنج خارجی رسیده که دیگر رنگ سفره ایرانیان را نبیند. آیا مسئولیت مبارزه با محتکران و سودجویان بر عهده مردم است یا وزارت جهاد کشاورزی باید خود را ملزم به ایفای این نقش بداند؟

شایان ذکر است که بررسی سایر فروشگاه‌های اینترنتی نشان می‌دهد که برخی برندها با نرخ‌هایی بین ۸۲ هزار تا ۱۰۹ هزار تومان نیز قابل خرید هستند. با این حال، این پرسش مطرح است که چگونه برنج پاکستانی در سطح برخی خرده‌فروشی‌ها از قیمت برنج ایرانی نیز پیشی گرفته است؟!

فروشگاه‌های اینترنتی انواع برنج را با قیمت‌های زیر عرضه می‌کنند

محصول با وزن 10 کیلوگرم قیمت (تومان)
برنج پاکستانی دل سوپر کرنل باسماتی 2.440.000
برنج پاکستانی طبیعت استیم1121 2.11.890.000
برنج پاکستانی البرز سوپر باسماتی 2.600.000
برنج پاکستانی نفیس سوپر باسماتی 1.300.000
برنج پاکستانی یال سوپر باسماتی 1.100.000
برنج پاکستانی طبیعت سوپر باسماتی 900.000
برنج پاکستانی یزدان سوپر باسماتی 1.100.000
برنج پاکستانی گلابی سوپر باسماتی 640.000
برنج پاکستانی مهشید 386890 900.000
برنج هندی بخشایش 600.000
برنج هندی طبیعت 700.000
برنج هندی 1121 خاطره 655.000
برنج هندی محسن 670.000
برنج تایلندی گرید 450.000