اقتصاد دیجیتال، که چندین سالی است در ایران مورد توجه قرار گرفته، به همراه مزیتهای فراوانی در حوزههای مختلف اقتصادی و شغلی همراه است. این اقتصاد مبتنی بر فناوریهای دیجیتال، از فرصتهای شغلی جدید ایجاد شده در جامعه سود میبرد و نرخ بیکاری را کاهش میدهد.
اقتصاد دیجیتال تجمع فعالیتهای اقتصادی مبتنی بر فناوریهای دیجیتال است. از ابزارهایی همچون اینترنت، دستگاههای هوشمند، بلاکچین، اینترنت اشیا (IoT)، فضای ذخیرهسازی و محاسبات ابری، و هوش مصنوعی برای ایجاد ارزش برای افراد و سازمانها استفاده میکند. این اقتصاد از تغییرات اساسی در رویههای اقتصادی سنتی برخوردار است.
در ایران، دولت سیزدهم توجه ویژهای به توسعه اقتصاد دیجیتال دارد و برنامههایی برای افزایش فعالیتهای مرتبط با اقتصاد دیجیتال در کشور ارائه کرده است. اقتصاد دیجیتال فرصتهای بسیاری را برای ایجاد شغل و توسعه اقتصادی فراهم میکند. به عنوان مثال، فضای مجازی و فرصتهایی که از اقتصاد دیجیتال نشات میگیرد، میتواند به ایجاد اشتغال جدید و توسعه کسب و کارهای مبتنی بر فناوری کمک کند.
اقتصاد دیجیتال فرصتهای بیپایانی برای کشورها و افراد ایجاد میکند و به عنوان یک حوزه رشد و توسعه در ایران نیز شناخته میشود.
فضای اقتصاد دیجیتال میتواند برای کشور ما سه مزیت بزرگ ایجاد کند. اولین مزیت آن ایجاد فرصتهای شغلی و مشاغل جدید در زمینههای مختلف است. در دنیا، اقتصاد دیجیتال سهم بزرگی از اقتصاد کلان کشورها را تشکیل میدهد و ارزش افزوده زیادی را ایجاد کرده است. در کشور ما که بیشتر مشاغل به صورت سنتی انجام میشود، اقتصاد دیجیتال میتواند فرصت مناسبی باشد تا مشاغل جدیدی را شناسایی کنیم و نرخ بیکاری را کاهش دهیم.
بهرهوری نیز یک مزیت مهم اقتصاد دیجیتال است. استفاده از فناوری و تکنولوژی جدید در اقتصاد دیجیتال بهبود بهرهوری را در کشور ارتقاء میدهد. متاسفانه در کشور ما، بهرهوری نه تنها در زمینه نیروی انسانی بلکه در سرمایهگذاریها نیز به حد کافی نیست و برخی اوقات باعث هدررفت سرمایههای انسانی و مالی میشود. اقتصاد دیجیتال میتواند بهبود بهرهوری را ترویج کرده و تاثیر مثبتی بر کشور داشته باشد.
کاهش هزینهها نیز یک مزیت دیگر اقتصاد دیجیتال است. استفاده از فناوریهای نوین و رویکردهای دیجیتال میتواند هزینههای تولید و عملیات را کاهش دهد و به شرکتها و سازمانها کمک کند تا بیشترین بهره را از منابع موجود ببرند. این کاهش هزینهها میتواند بهبود شرایط اقتصادی کشور را تسهیل کند و تاثیر مثبتی بر توسعه اقتصادی داشته باشد.
ضرورت ایجاد مراکز پردازش سریع در کشور
در این خصوص، در سفر به استان زنجان در شهریورماه سال جاری، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات، عیسی زارع پور، به اهمیت افزایش سهم اقتصاد دیجیتال در کشور اشاره کرد و بیان کرد که کارگروه ویژه اقتصاد دیجیتال توانایی تصمیمگیری سریعتری دارد و اجرای سریعتری را ممکن میسازد. دولت نیز به عزم و اراده برای بهرهگیری ویژه از حوزه فناوری اطلاعات تاکید دارد. وی افزود که ایجاد مراکز پردازش سریع، که برای توسعه هوش مصنوعی ضروری است، باید در کشور به اجرا درآید و زیرساختهای لازم برای دوبرابر کردن سهم اقتصاد دیجیتال فراهم شود. برای رسیدن به این هدف، کارهای مهمی در کشور انجام میشود.
کارشناسان نیز با تاکید بر اهمیت توسعه اشتغال و کاهش بیکاری، به این نتیجه رسیدهاند که باید به سوی اقتصاد دیجیتال و هوش مصنوعی حرکت کرد. آنها باور دارند که جهان جدیدی از اقتصاد دیجیتال و فناوریهای نوین در انتظار ماست. بنابراین، برای هماهنگ کردن بازار کار کشور با فرصتهایی که از طریق اقتصاد دیجیتال به وجود میآید، باید زیرساختها را برای توسعه اقتصاد دیجیتالی در کشور فراهم کرد.
شناسایی فرصتهای شغلی جدید، مزیت اصلی اقتصاد دیجیتال
حمید حاج اسماعیلی، کارشناس بازار، در گفتوگو با ایسنا، مهمترین مزایای اقتصاد دیجیتال را شناسایی فرصتهای شغلی جدید و کاهش نرخ بیکاری عنوان کرده و تأکید دارد که اقتصاد دیجیتال، علاوه بر ایجاد ارزش افزوده، میتواند هزینهها را کاهش دهد. اما ورود به اقتصاد دیجیتال نیازمند داشتن مهارتهای تخصصی است و باید مشاغل مرتبط با این حوزه به صورت سریع شناسایی شوند تا به رسمیت شناخته شوند.
از سوی دیگر، پروژه ملی فیبر نوری منازل و کسب و کارها که یکی از کلانپروژههای دولت سیزدهم محسوب میشود، به عنوان مهمترین پیشران رسیدن به اقتصاد دیجیتال در شرایط حاضر از اهمیت ویژهای برخوردار است و اجرای آن در کشور، رونق شرکتهای تکنولوژی و ایجاد اشتغال را تسهیل میکند.
همچنین، اقتصاد دیجیتال در حال حاضر حدود ۶ درصد از کل اقتصاد کشور را تشکیل میدهد. به عبارت دیگر، ۶ درصد از اقتصاد کشور به شکل مستقیم یا غیرمستقیم به اقتصاد دیجیتال مرتبط است. با توجه به توانایی شهرها و مناطق توسعهیافته مانند تبریز، میتوان در این زمینه توسعه داد.
در نهایت، با توجه به توسعه اقتصاد دیجیتال در کشورهای دیگر و ظهور مشاغل جدید در این حوزه، باید زیرساختهای لازم برای توسعه اقتصاد دیجیتال و بهرهگیری بهینه از فضای مجازی در کشور فراهم شود. اقتصاد دیجیتال بازار کار را تغییر خواهد داد و باید برای آمادگی کشور در این زمینه اقدامات اساسی انجام شود، اما هنوز مسیری برای رسیدن به اهداف آرمانی در این زمینه وجود دارد.