فهرست محتوا
سیم و کابل چیست؟ پرسشی به ظاهر ساده ای است اما ذهن بسیاری از کاربران را به خود مشغول می کند. هر دوی این تجهیزات حامل جریان الکتریکی هستند و نقش بسیار مهمی را در شبکه های برق رسانی و دیگر صنایع ایفا می کنند. در ابتدا باید بدانیم که اغلب کابل های برق از ۱ یا چند سیم برق تشکیل شده اند. در واقع می توان گفت، سیم ها جزئی از کابل ها هستند.
برای این که بتوانیم فرق سیم و کابل را بهتر بیان کنیم، ابتدا به معرفی سیم و کابل به صورت جداگانه خواهیم پرداخت. با پورتال جامع مهندسین ایران همراه باشید.
(چنانچه می‌خواهید با مراحل تولید سیم و کابل آشنا شوید ، مطالعه این صفحه را به شما پیشنهاد می‌کنیم)
سیم برق چیست؟
برای بررسی تفاوت سیم و کابل ابتدا به بررسی سیم برق می پردازیم:
سیم از یک هادی و رسانای جریان الکتریکی تشکیل شده است. وظیفه اصلی این تجهیزات انتقال جریان الکتریسیته از یک مکان به مکانی دیگر است. سیم ها می توانند در دو جنس آلومینیومی و مسی به بازار عرضه شوند.
سیم مفتول مسی و مفتول آلومینیومی، سیم هایی هستند که هیچ نوع روکشی ندارند و تنها از یک هادی تشکیل شده اند. از این سیم ها اغلب در سیم پیچی موتورها، تجهیزات صنعتی و … استفاده می شود. سیم هایی که در صنعت ساختمان سازی، اتوموبیل سازی و … مورد استفاده قرار می گیرند، سیم های برق روکش دار هستند.
انواع سیم برق
سیم برق روکش دار دارای یک هادی آلومنیومی یا مسی است که به یک لایه عایق و روکش مجهز شده است. سیم های برق روکش دار در انواع زیر به بازار عرضه می شوند:
- سیم مفتولی
- سیم نیمه افشان
- سیم افشان
- سیم ارت
- سیم نایلون
فرق سیم مفتولی و افشان در این است که سیم های افشان منعطف تر هستند و از بی شمار مفتول نازک مسی تشکیل شده اند.
کابل برق چیست؟
تفاوت سیم و کابل را با ارائه توضیحات کابل بیشتر درک خواهیم کرد:
کابل برق از یک الی چند رشته سیم به هم تابیده شده تشکیل شده است که به یک یا چند لایه عایق نیز مجهز شده اند. مهم ترین وظیفه این محصول، عبور جریان الکتریکی و انتقال آن است.
برخی از کابل ها برای افزایش مقاومت در برابر عوامل زیست محیطی، از یک آرمور و زره در ساختار خود استفاده کرده اند. برخی دیگر نیز به شیلد مجهز شده اند که دریافت نویز آن ها را کاهش داده و مقاوتشان را افزایش می دهد.
در زبان انگلیسی به کابل برق علاوه بر Cable ،Cord Power نیز گفته می شود. Cord به کابل هایی می گویند که جریان الکتریکی را انتقال می دهند.
انواع کابل برق
کابل ها دارای انواع بسیار زیادی هستند. این محصولات از نظر پارامترهایی همچون تعداد رشته، سطح مقطع، نوع و جنس هادی، سطح ولتاژی، نوع کاربرد و … با هم تفاوت دارند.
هادی کابل برق
تفاوت سیم و کابل براساس هادی برق به این معنا که هادی کابل ها نیز همانند سیم ها می توانند از دو جنس آلومینیوم و یا مس ساخته شده باشد. این هادی می تواند به شکل مفتول، نیمه افشان و یا افشان باشد.
کابل آلومینیوم و کابل خودنگهدار تنها به شکل مفتولی ساخته می شوند زیرا فرم پذیری آلومینیوم از مس کمتر است. اما کابل مسی در هر دو نوع هادی ساخته می شود. کابل های افشان دارای انعطاف پذیری بیشتری نسبت به دو مدل قبل هستند.
ولتاژ کابل برق
این تجهیزات براساس سطح ولتاژ قابل تحمل به چهار دسته زیر تقسیم بندی می شوند:
- کابل فشار قوی (کابل قدرت)
- کابل فوق فشار قوی
- کابل فشار متوسط
- کابل فشار ضعیف (کابل سبک)
کاربرد انواع کابل برق
کابل ها براساس نوع کابردشان به چند دسته مجزا در رشته مهندسی برق تقسیم بندی می شوند که در ادامه به آن ها اشاره خواهیم کرد:
- کابل کنترل
- کابل مخابرات
- کابل خودنگهدار
- کابل کولر
- کابل آنتن
- کابل ابزار دقیق
- کابل اعلام حریق
- کابل کواکسیال
- کابل شبکه
کابل کشی برق
تفاوت سیم و کابل براساس زمینی یا هوایی بودن بدین ترتیب است که کابل های برق می توانند از نوع زمینی و یا هوایی باشد. کابل زمینی در داخل خاک به صورت دفنی و کابل هوایی بین دکل ها و تیرهای برق کشیده می شود. این محصولات می توانند آلومینیومی و یا مسی باشند.
تفاوت های سیم و کابل
در واقع همانطور که در تعریف سیم و کابل اشاره کردیم برای محافظت از هادی در برابر نشتی، برق گرفتگی و سایر موارد، لایه ای تحت عنوان عایق برای جلوگیری از موارد گفته شده روی آن کشیده می شود و ساختاری به اسم سیم را تشکیل میدهد. سپس اگر بر اثر نیاز، بر روی سیم به لایه هایی مثل شیلد، آرمور، اسکرین احتیاج داشتیم و یا خواستیم چند سیم را روی هم قرار دهیم از لایه ی دیگری که آن را غلاف بیرونی یا ژاکت می نامند استفاده می کنیم. لایه ی ژاکت که بر روی لایه های دیگر قرار می گیرد تجهیز دیگری می سازدکه کابل نامیده می شود.
در نگاه اول اصطلاح سیم و کابل شبیه به هم به نظر می رسد اما اگر به صورت تخصصی مورد بررسی قرارگیرند تفاوت های آنها نمایان می شود.به زبان ساده تر از عمده ترین تفاوت های سیم و کابل می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- هادی با یک لایه روکش عایقی : سیم
- هادی با دو روکش ( عایق+ژاکت) : کابل
- دامنه و کاربرد سیم ها می توان متفاوت باشد باید توجه داشت که سیم ها به نسبت کابل ها پرکاربرد تر هستند.
- از لحاظ قدرت ،کابل ها از سیم ها قوی تر بوده و از استحکام بالاتری برخوردارند.
- قطر سیم ها اندازه گیری شده و سیم ها معمولا از طریق اندازه قطر و نوع عایق دسته بندی می شوند اما کابل ها بر اساس تعداد سیم های موجود طبقه بندی می شوند.
- کابل ها معمولا شامل یک خط مثبت هستند که حامل جریان است و یک خط خنثی که حلقه را کامل می کند و یک خط نول که زمین می شود.
- تفاوت دیگر سیم و کابل در انواع آنها است که موجب به وجود آمدن کاربردهای گوناگون می شود.برای مثال برای انتقال انرژی در فواصل دور از کابل های جفت پیچ خورده استفاده می شود یا در برای متصل کردن بخش های مختلف کامپیوتر از کابل های چند رشته ای استفاده می شود.
منبع: www.pjmi.ir