بازار فولاد ایران بهویژه میلگرد، در سالهای اخیر بیش از آنکه تابع قوانین عرضه و تقاضای سنتی باشد، به بستری برای نمایش اثرات نوسانات نرخ دلار تبدیلشده است. میلگرد، این کالای استراتژیک که روزگاری معیار رونق ساختوساز بود، اکنون در گرداب نوسانات ارزی دستوپا میزند و در بورس کالا سرنوشتی مبهم را تجربه میکند.
افزایش نرخ دلار، علاوه بر گرانتر کردن هزینههای تولید، باعث جذابیت صادرات میلگرد شده و همین امر عرضه داخلی را با چالش مواجه کرده است. از سوی دیگر، فعالان بازار نهتنها بهدلیل افزایش قیمت مواد اولیه بلکه به علت انتظارات تورمی، میلگرد را بهعنوان یک دارایی سرمایهای در نظر گرفته و بر موج تقاضای آن افزودهاند.
بررسی وضعیت فعلی بازار میلگرد و بورس کالا
در روز 16 بهمن 1403 بازار آهنآلات، بهویژه محصول میلگرد، با نوسانات و افزایش قیمت در بازار آزاد مواجه شده است. تغییرات قیمتی این محصول تحت تأثیر عوامل متعددی از جمله نرخ دلار، شرایط اقتصادی و تغییرات قیمتهای جهانی فولاد قرار دارد. در این گزارش به بررسی دقیق وضعیت بازار آهن و میلگرد پرداختهایم.
افزایش قیمت میلگرد در بازار داخلی براساس آخرین قیمتهای بهروزرسانی شده در سایت آهن آنلاین (ahanonline.com)، اکثر شرکتهای تولیدکننده میلگرد با افزایش نرخ محصولات خود همراه بودهاند. در این میان، تنها میلگرد نیشابور کاهش 0.3 درصدی در قیمت محصولات خود را تجربه کرده است، درحالیکه سایر شرکتها روند صعودی را دنبال کردهاند.
از سوی دیگر، میلگردهای شرکت شاهرود تغییراتی را بهدنبال نداشت و با قیمت 31 هزار و 90 تومان در اوج نرخگذاری خود قرار دارد. بیشترین نرخ میلگرد این شرکت مربوط به سایز 8 با نرخ 33 هزار و 450 تومان است. در تاریخ 14 بهمن ماه نرخ میلگرد سایز 16، 30 هزار و 909 تومان اطلاع رسانی شد.
شرکت فولاد شاهرود براساس آخرین معاملات فروش میلگرد خود در تاریخ (10 بهمن)، میانگین قیمتی 30 هزار و 482 تومانی را برای سایزهای 14 تا 20 از خود بر جای گذاشت. فولاد شاهرود در بازه زمانی ابتدای مهرماه تاکنون 23 هزار و 500 تن از میلگردهای سایز 16 تا 20 خود را عرضه کرد.
صعودی نرخ مقاطع فولادی در شرایطی اتفاق میافتد که قیمت دلار نیز به 84 هزار و 400 تومان رسیده است. این افزایش شدید نرخ ارز تأثیر مستقیمی بر قیمت مواد اولیه و هزینههای تولید دارد. در حال حاضر، نرخ دلار بدون توقف در حال افزایش است و تأثیر آن در حوزههای مختلف صنعتی نمایان شده است.
درصورتیکه این روند کنترل نشود، احتمال میرود درصد بیشتری از محصولات تولیدی میلگرد شرکتها با نرخ بالای 30 هزارتومان در ازای هر کیلوگرم معامله شوند. در حال حاضر، تمامی سایزهای میلگرد شرکت فولاد نیشابور خود با قیمتی بیش از 30 هزارتومان در ازای هر کیلوگرم معامله میشود. شایانذکر است که این افزایش قیمتها در محل تحویل درب کارخانه ثبتشده است.
تحولات بازار جهانی فولاد نرخ جهانی فولاد نیز تحت تأثیر عوامل گوناگون قرار داشته و در روزهای اخیر به 803 دلار در ازای هر تن رسیده است. این میزان، بالاترین نرخ ثبتشده از ابتدای مهرماه تاکنون محسوب میشود. در طول این بازه زمانی، بازار جهانی فولاد با نوسانات و فراز و نشیبهای مختلفی همراه بوده است که بر قیمتگذاری داخلی نیز تأثیرگذار بوده است.
نوسانات قیمت دلار و تاثیر آن بر بازار میلگرد
قیمت میلگرد و سایر محصولات فولادی در بازار ایران بهشدت تحت تأثیر نوسانات نرخ ارز، بهویژه نرخ دلار، قرار دارد. در متن گزارش، اشارهشده که قیمت دلار به 84 هزار و 400 تومان رسیده و این افزایش سریع، تأثیر مستقیمی بر بازار میلگرد گذاشته است.
صنعت فولاد و تولید میلگرد در ایران، هرچند بر پایه تولید داخلی است، اما بخشی از مواد اولیه، تجهیزات و همچنین نرخ تعیینشده در معاملات جهانی، وابسته به ارزهای خارجی است. افزایش قیمت دلار باعث میشود که هزینههای تولید و واردات مواد اولیه مانند سنگآهن، فرو آلیاژها و انرژی افزایش پیدا کند. در نتیجه، بورس قیمت آهن آلات نیز تحت تاثیر قرار میگیرد.
وقتی نرخ دلار بالا میرود، تولیدکنندگان میلگرد ترجیح میدهند محصولات خود را صادراتی کنند، چون درآمد دلاری برایشان بهصرفهتر میشود. در این شرایط، عرضه داخلی کاهشیافته و در نتیجه قیمت میلگرد در بازار داخل بالا میرود.
افزایش سریع نرخ دلار، انتظارات تورمی را در اقتصاد ایران تشدید میکند. وقتی بازار پیشبینی کند که قیمت ارز باز هم رشد خواهد کرد، خریداران میلگرد و سایر محصولات فولادی برای جلوگیری از زیانهای آینده، حجم خرید خود را افزایش میدهند. این موضوع باعث افزایش بیشتر قیمتها در کوتاهمدت میشود.
اگر روند افزایش قیمت دلار کنترل نشود، میتوان انتظار داشت که نرخ میلگرد همچنان صعودی باشد. همانطور که در گزارش اشاره شد، شرکتهایی مثل فولاد شاهرود هماکنون میلگردهای خود را بالای 30هزارتومان در هر کیلوگرم عرضه میکنند. این امر نشاندهنده تأثیر شدید رشد نرخ ارز بر بازار آهنآلات است.
از پیشنهادهایی که در خصوص کنترل وضعیت شرایط میشود داد کنترل نرخ دلار از طریق سیاستهای ارزی و مالی بانک مرکزی، تنظیم تعرفههای صادراتی برای مدیریت عرضه داخلی، حمایت از تولیدکنندگان داخلی برای کاهش وابستگی به ارز خارجی است.
پیشبینی و تحلیل آینده بازار میلگرد
باتوجهبه روند صعودی نرخ دلار، به نظر میرسد این متغیر همچنان عامل تعیینکننده در مسیر بازار میلگرد خواهد بود. اگر سیاستهای کنترلی مؤثری برای مهار نوسانات ارزی اعمال نشود، میتوان انتظار داشت که روند افزایشی قیمت میلگرد ادامه داشته باشد.
در هفتهها و ماههای آینده، انتظار میرود قیمت میلگرد همچنان تحت تأثیر رشد نرخ دلار و کمبود عرضه داخلی صعودی باشد. در حال حاضر، میلگردهای تولیدی برخی شرکتها مانند فولاد شاهرود به بالای ۳۰ هزارتومان در هر کیلوگرم رسیدهاند و در صورت تداوم افزایش نرخ ارز، این عدد میتواند به محدوده ۳۵ هزارتومان نیز برسد.
اگر نرخ دلار تثبیت نشود و بازار جهانی فولاد همچنان در سطوح بالا باقی بماند (نرخ جهانی فولاد اکنون ۸۰۳ دلار در هر تن است)، قیمت میلگرد در ایران ممکن است به کانالهای بالاتر نیز وارد شود. تنها عواملی که میتوانند این روند را متوقف کنند، کنترل نرخ ارز، کاهش انتظارات تورمی و سیاستهای حمایتی از صنعت فولاد داخلی خواهد بود.