ادامه صادرات نفت ایران به چین؛ گزارشی از بلومبرگ
بر اساس گزارش بلومبرگ و داده‌های ردیابی کشتی‌ها، یک نفتکش تحریم‌شده ایرانی با تغییر نام، حدود دو میلیون بشکه نفت ایران را در یک بندر دولتی در چین تخلیه کرده است. این اقدام نشان‌دهنده تلاش‌های ایران و پالایشگاه‌های چینی برای دور زدن تحریم‌ها و ادامه تجارت نفت است.
اکوایران گزارش می‌دهد که بر اساس داده‌های ردیابی کشتی‌ها، یک نفتکش که خود را با نام Global معرفی کرده بود، در اواخر ماه آوریل موفق به تخلیه حدود دو میلیون بشکه نفت ایران در بندری تحت مدیریت دولت استانی در چین شده است.
به گزارش بلومبرگ، ظاهراً شبکه تأمین مرتبط با صادرات نفت خام ایران به چین در حال یافتن روش‌های نوینی برای تداوم فعالیت خود است.
بر اساس گزارش بلومبرگ، اطلاعات به دست آمده از ردیابی کشتی‌ها حاکی از آن است که یک نفتکش با نام اعلامی Global، در اواخر آوریل، حدود دو میلیون بشکه نفت ایران را در بندری واقع در چین که تحت نظارت یک دولت استانی اداره می‌شود، تخلیه کرده است. نکته قابل توجه این است که این کشتی در واقع یک نفتکش بسیار بزرگ با نام «Gather View» بوده که از سوی ایالات متحده آمریکا تحریم شده است. این نفتکش با استفاده از هویت یک کشتی از رده خارج‌شده، تلاش کرده است تا از محدودیت‌های مربوط به تجارت نفت ایران اجتناب کند.
این رویداد، نخستین بار است که یک «کشتی زامبی» – اصطلاحی که برای کشتی‌هایی به کار می‌رود که با نام کشتی‌های اسقاط‌شده فعالیت می‌کنند – وارد یک بندر دولتی در استان شاندونگ می‌شود. این استان، میزبان بزرگ‌ترین خریداران نفت خام ایران در سطح جهان است. بلومبرگ مدعی است که این اقدام نشان می‌دهد تا چه میزان تهران و پالایشگاه‌های مستقل چینی، موسوم به «تی‌پات‌ها»، برای حفظ این تجارت تلاش می‌کنند؛ پالایشگاه‌هایی که معمولاً با حاشیه سود بسیار اندکی فعالیت دارند.
فروش نفت خام ایران برای پالایشگاه‌های خصوصی واقع در استان شاندونگ، به منزله یک راه برای بقا تلقی می‌شود. پیش از این، این تجارت از طریق انتقال نفت از یک کشتی به کشتی دیگر در آب‌های نزدیک به مالزی صورت می‌گرفت. با این حال، به ادعای بلومبرگ، از ماه ژانویه و به دنبال تشدید سختگیری‌های ایالات متحده و اعمال تحریم‌ها، این زنجیره تأمین با مشکلاتی مواجه شده است. در واکنش به این فشارها، فعالان این حوزه به سرعت به دنبال لنگرگاه‌های خصوصی در چین برای دریافت محموله‌های حساس و همچنین تأمین نفتکش‌های کوچکتری هستند که امکان ورود آن‌ها به این بنادر وجود دارد.
انتقال دو میلیون بشکه نفت توسط یک نفتکش بسیار بزرگ که تحت تحریم قرار دارد، به یک بندر دولتی، برخلاف روندهای جدید به شمار می‌رود. بلومبرگ مدعی است که در صورت کشف این موضوع توسط مقامات، احتمال توقیف کل محموله، که در آن زمان ارزشی بالغ بر حدود 120 میلیون دلار داشته است، وجود داشت. علاوه بر این، این احتمال نیز وجود داشت که بندر مورد نظر نیز مشمول تحریم‌های ثانویه از سوی واشنگتن قرار بگیرد، همانطور که در ماه مارس برای یک پایانه در جنوب چین که در این تجارت دخیل بود، اتفاق افتاد.
کشتی‌های زامبی، که با معرفی خود به جای کشتی‌های از رده خارج‌شده فعالیت می‌کنند، به طور فزاینده‌ای برای دور زدن تحریم‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند؛ زیرا مقامات ناظر بیشتر با تاکتیک‌های معمول ناوگان اشباح آشنا شده‌اند. تاکنون، دست‌کم چهار کشتی از این نوع در تجارت نفت ونزوئلا مشارکت داشته‌اند و در اواخر سال گذشته میلادی نیز یک مورد در دو بندر چین محموله تخلیه کرده بود.
بر اساس داده‌های شرکت کپلر و بلومبرگ، کشتی Gather View که خود را با نام Global معرفی کرده بود، در تاریخ 25 آوریل (5 اردیبهشت) در اسکله‌ای در دونگجیاکو، که متعلق به بندر کینگ‌دائو (بخشی از گروه بندری شاندونگ) است، پهلو گرفته است. به نظر می‌رسد این کشتی در ماه مارس نیز عملیاتی مشابه انجام داده باشد.
کشتی Gather View در ماه دسامبر، با نام پیشین خود یعنی MS Angia، به دلیل مشارکت در تجارت نفت ایران از سوی وزارت خزانه‌داری آمریکا تحریم شد. گزارش بلومبرگ ادعا می‌کند که این کشتی با پرچم سن‌مارینو تردد می‌کند، محموله خود را از طریق انتقال دریایی در نزدیکی مالزی از یک نفتکش دیگر متعلق به شرکت ملی نفت ایران دریافت کرده و بر اساس داده‌ها، مجدداً به همان منطقه بازگشته است.
کشتی Global در اواخر سال 2021 به یک مرکز اوراق کشتی در بنگلادش فرستاده شده بود و از سوی هیچ دولتی تحریم نشده بود.
محموله‌های کوچکتر نفت که با کشتی‌های تحریم‌شده حمل می‌شوند، همچنان به بنادر خصوصی چین می‌رسند؛ از جمله یک پایانه در دونگ‌یینگ که اخیراً از گروه بندری شاندونگ جدا شده و اکنون به محل ترجیحی برای دریافت محموله‌های حساس تبدیل شده است. با این حال، این مسیرهای جایگزین در مقایسه با استفاده از بنادر رسمی که قابلیت پذیرش نفتکش‌های بزرگ را دارند، از نظر هزینه به صرفه نیستند.
